...........................
خبرگزاري ايرنا
يكشنبه 2 ارديبهشت 1403
...........................
به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، شاید علت جذابیت همیشگی قطب‌ها این باشد که دست‌نیافتنی و ناشناخته به نظر می‌رسند و با آنچه مردم به آن عادت کردند تفاوت دارند. فیلم‌های سینمایی و کتاب‌هایی که درباره این مناطق وسیع و یخ‌زده ساخته و نوشته شده است همیشه طرفداران زیادی داشته اند و هنوز هم طرفداران خودشان را دارند بخشی از این محبوبیت ناشی از الهام‌بخشی و قهرمان پروری آن‌ها است.
مناطق قطبی جهان از دیرباز برای انسان‌ها مرزی بین جهان واقعی و دنیای خیالی بوده‌اند. قطب‌های شمال و جنوب تفاوت‌های زیادی با مناظر آشنای تمدن انسانی دارند. این مناطق هم دور از دسترس و هم سرد و خالی از سکنه‌اند، و در طول تاریخ فقط تعداد اندکی از افراد سرسخت توانسته‌اند به آن‌جا برسند و بقیه مردم فقط عکس‌ها یا فیلم‌های این مناطق را دیده‌اند. شاید علت جذابیت همیشگی قطب‌ها این باشد که دست‌نیافتنی و ناشناخته به نظر می‌رسند و با آنچه مردم به آن عادت کرده‌اند تفاوت دارند.
مردان و زنانی که در گذشته و حال خطر آسیب‌دیدن را به جان خریدند و می‌خرند تا بی‌پروا روانه سرزمین‌های برهوت قطبی شوند انگیزه‌های گوناگونی داشتند. برخی از آن‌ها به امید یافتن مسیرهای جدید بازرگانی و ثروت‌اندوزی برای وطنشان راهی این سفر شده‌اند، عده‌ای سرمای جان‌کاه و برهوت بی‌رحمانه آن را به امید ارتقای دانش انسانی و پیشرفت علم به جام خریده‌اند، عده‌ای هم به دلایل نمادین‌تر از جمله برای کسب شهرت بیشتر یا افتخارآفرینی برای میهنشان پای در راه قطب گذاشتند. سرانجام عده‌ای از کاوشگران را هم چالش رویارویی با بدترین و سخت‌ترین شرایط آب و هوایی در کره زمین و پیروزی بر آن به قطب کشانده است.
کتاب «اکتشافات قطبی» هشتادونهمین جلد از «مجموعه تاریخ جهان» است، این مجموعه می‌کوشد چشم‌اندازی گسترده و ژرف از سیر تاریخ عرضه کند. این مجموعه با ارائه زمینه‌های فرهنگیِ رخدادهای تاریخی، خواننده را مجذوب خود می‌سازد. «مجموعه تاریخ جهان» اندیشه‌های سیاسی، فرهنگی و فلسفی ت‍اثیرگذار را در گذر مشعل تمدن از بین‌النهرین و مصر باستان به یونان، روم، اروپای قرون وسطی و دیگر تمدن‌های جهانی تا روزگار ما پی می‌گیرد.
این مجموعه نه‌تنها برای آشناییِ خوانندگان با مبانی تاریخ تدوین شده است، بلکه همچنین در پی آگاه ساختن آن‌ها از این واقعیت است که زندگیشان بخشی از سرگذشت کلی انسان‌هاست. هر جلد از این مجموعه برداشتی جامع و روشن از یک دوره مهم تاریخی را به خواننده ارائه می‌کند. برخی از عناوین این مجموعه در سال‌های مختلف برنده کتاب برتر جشنواره کتاب‌های آموزشی رشد شده‌اند، و همچنین در شورای کتاب کودک از آن‌ها تقدیر شده است.
این کتاب با عنوان Polar Explorations در سال ۲۰۱۱ توسط انتشارات لوسنت، در ۱۲۸ صفحه و برای کودکان ۱۲ تا ۱۵ سال منتشر شده است.
قسمتی از متن کتاب
جنوبی‌تر از حد تصور؟
در واقع اروپایی‌ها از همان آغاز عصر اکتشافات که از اواخر سدۀ پانزدهم شروع شد، در جستجوی «سرزمین ناشناختۀ جنوبی» بودند. در سال ۱۴۸۷، بارتولومئو دیرباز دماغۀ امیدنیک را که جنوبی‌ترین بخش افریقاست دور زد. با این کار، یک مسیر بازرگانی دریایی ایجاد شد که از اروپا به خاور دور می‌رسید. همچنین معلوم شد که پهنۀ اقیانوسی عظیمی در جنوب افریقا قرار دارد. به این ترتیب مشخص شد که آفریقا پیش‌رفتگی قارۀ جنوبی نیست و این قاره از آنچه اغلب مردم تصور می‌کردند جنوبی‌تر است.
در دهه‌های آتی سرنخ‌های بیشتری از محل قرارگرفتن جنوبگان به دست آمد. در سال ۱۵۰۱ امریگو وسپوچس، بازرگان و ماجراجوی ایتالیایی، اولین اروپایی‌ای بود که به سواحل شرقی آمریکای جنوبی رسید. او مطمئن نبود چقدر در جنوب پیش رفته است، اما در یادداشت‌هایش نوشته بود به جایی رسیده که شب‌هایش از حد معمول طولانی‌تر است. این بدان معنی است که احتمالاً او به منطقه‌ای در چند صد کیلومتری قارۀ قطب جنوب رسیده است. او نوشته:
شب‌ها بسیار طولانی بود، مثلا شب هفتم آوریل پانزده ساعت طول کشید، خورشید در انتها (صورت فلکی) بره قرار داشت. (همان روز) ما به سرزمین جدیدی رسیدیم و (چند کیلومتر) در سواحل صخره‌ای آن راه رفتیم ولی هیچ موجودی زنده‌ای ندیدم.
شناخت دقیق ساحلی که وسپوچس توصیف کرده هنوز هم معماست. بسیاری از کارشناسان امروزی گمان می‌کنند وسپوچی به پاتاگونیا در نزدیکی جنوبی‌ترین نقطۀ امریکای جنوبی رسیده بوده است. برخی گمان می‌کنند این خشکی یکی از چندین جزیرۀ کوچکی است که در جنوب و جنوب شرقی آن قاره قرار گرفته است.
این موضوع که آیا وسپوچی فکر می‌کرده به سرزمین‌های افسانه‌ای قطب جنوب رسیده است روشن نیست. اما فردینان ماژلان کاوشگر پرتغالی که در سال‌های اول دهۀ ۱۵۲۰ دور دنیا را گشت گمان می‌کرد آنچه دیده بخشی از سرزمنی ناشناختۀ جنوبی بوده است. او از آبراهه‌ای در نزدیکی جنوبی‌ترین بخش آمریکای جنوبی عبور کرد -که آن را به افتخار او تنگۀماژلان می‌نامند. کنارۀ جنوبی این آبراهه تعدادی جزیرۀ بزرگی قرار داشتند که تیئرا دل فوئگو نامیده شدند. ماژلان گمان می‌کرد تیئر دل فوئگو بخش‌های شمالی جنوبگان باشد. اما اشتباه می‌کرد.
در آن زمان هیچکس نمی‌دانست قارۀ قطب جنوب دقیقاً کجا قرار دارد. البته کسی به موجودیت قطب جنوب شک نداشت به طوری که طی دو دهۀ آتی نقش‌نگاران اروپایی همواره پهنۀ وسیعی از خشکی را در دریاهای جنوبی‌تر از خط استوا ترسیم می‌کردند. (صفحه ۴۷ و ۴۸)
کتاب «اکتشافات قطبی» نوشته دان ناردو و ترجمه فاطمه شاداب، در قطع وزیری، در ۱۱۲ صفحه، با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه در سال ۱۴۰۲ منتشر شد.
