ذن

مکتبی در مذهب بودایی است که در ژاپن پدیدار شده و تأکید فراوانی بر تفکر لحظه به لحظه و ژرف‌نگری به ماهیت اشیا جانداران و... به وسیلۀ تجربه مستقیم دارد. این مکتب معمولاً تعالیم خود را به صورت‌هایی از مقایسهٔ تناقضات دو چیز می‌آموزد که این دقیقاً چیزی شبیه کاریست که در آیین یین و یانگ صورت می‌پذیرد.

ذن را می‌توان مراقبه‌ای (مدتیشنی) ناظر بر چهار لایه شرح داد:

1. لایه نخست شاهد بودن بر محیط اطراف شامل صداها، بوها، نورها واحساس سرما و گرما است و نشستن یا خوابیدن و آرام گرفتن از محیط پیرامون
2. لایه دوم ناظر بودن بر ذهن است و آرام کردن ذهن و دور کردن پریشانی‌ها. به این معنی که با افکار واندیشه‌ها ستیز نکنیم، از آن‌ها نگریزیم، آن‌ها را نام‌گذاری نکنیم (زشت/زیبا).
3. لایه سوم جسم است که بر تک تک نقاط بدن و وانهادگی و آرامش آن‌ها ناظر باشیم بدین معنی که هر بخش را یا از سر تا پایین یا از پایین تا سر یک به یک عضلات را منبسط و آزاد می‌کنیم.
4. لایه چهارم تنفس است که طی آن ریتم وآهنگ طبیعی تنفس را شاهد خواهیم بود به این صورت: ۴ ثانیه نفس کشیدن ۴ ثانیه حبس ۴ ثانیه بازدم ۴ ثانیه خنثی.