(بحران نظام لیبرالی و تکامل فاشیسم)
در پایان جنگ جهانی اول تعبیر «فاشیسم» در اروپا تعبیری بیگانه بود. اما چهار سال بعد تقریباً هر اروپایی نام حزبی را میدانست که در ایتالیا، پس از درگیریهای سخت و طولانی که به جنگ داخلی میمانست از طریق عملیاتی موسوم به «رژه به سوی رم» قدرت را به چنگ آورده بود آن هم به رهبری مردی که در سالهای پیش از جنگ رهبر «حزب سوسیالیست ایتالیا» و شناخته شدهترین انقلابی کشور قلمداد میشد. او کسی نبود جز «بنیتو موسولینی». تنها در عرض چند سال، کمابیش در سرتاسر اروپا احزابی پدیدار شدند که خود را «فاشیست» مینامیدند یا به تعبیری شبیه آن خود را نامگذاری میکردند.
«نولته» متفکر و اندیشمند معاصر در کتاب جنبشهای فاشیستی با همان سبک و سیاق خاص خود بیشتر به تحلیل و تفسیر تاریخ فاشیسم پرداخته تا روایت آن. شاید در نگاه اول فهم کتاب برای مخاطب فارسی زبان کمی دشوار باشد لذا به همین خاطر مترجم کوشیده است با افزودن برخی دادههای تاریخی به صورت پانوشت خوانندگان را در این مهم یاری کند. نولته نخستین تفسیر فراگیر علمی از فاشیسم را در گستره کامل مظاهر تاریخی آن در این کتاب مطرح میکند.