ویکو و هردر

آیزایا برلین در این کتاب به بررسی اصیل­ ترین و زایاترین اندیشه­‌های دو تن از برترین فیلسوفان تاریخ و فرهنگ می­‌پردازد. بخش نخست کتاب به تشریح اندیشه­‌های فلسفی جامباتیستا ویکو و معرفت­شناسی او و خاستگاه­‌های آن اختصاص دارد. این فیلسوف ایتالیایی تا دو قرن پس از دوران حیاتش گمنام ماند اما به یمن تلاش­‌های مفسرانی چون بندتو کروچه و استفاده از ایده­‌هایش در آثار هنرمندانی چون جیمز جویس از نو کشف و یکی از نخستین نقادان عصر روشنگری و نگرش غالب دکارتی شناخته شد.

ویکو اهمیتی اساسی برای تاریخ، زبان، اسطوره و هنر قایل بود، و از این رو از بنیانگذارن فلسفه فرهنگ محسوب می­شود.

بخش دوم کتاب جستاری در باب یوهان گوتفرید هردر است. این اندیشمند آلمانی از پدران جنبش رمانتیک و از مخالفان نگرش نئوکلاسیک غرب بود و آرایش در بازاندیشی مفاهیمی چون جامعه، تاریخ، فرهنگ و هنر نقشی اساسی داشتند:
آرایی چون داشتن تعلق به یک اجتماع؛ احترام به فرهنگ­‌های متنوع و رد برتری یکی از آن‌ها بر  دیگری؛ نقش هنر به مثابه ابراز روح زمان؛ و لزوم یگانگی نظریه و عمل.