............................
خبرگزاری ایرنا
چهارشنبه 14 مهر 1400
............................
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، کتاب آمریکا و روسیه؛ تاریخچه رابطه‌ای سرد و پیچیده نوشته گری وینر که به‌تازگی و با ترجمه فاطمه شاداب توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده، هشتاد و یکمین عنوان مجموعه «تاریخ جهان» است که این‌ناشر چاپ می‌کند و نسخه اصلی‌اش سال ۲۰۱۸ منتشر شده است.
کتاب‌های «مجموعه تاریخ جهان» برای عرضه چشم اندازی گسترده و ژرف از سیر تاریخ منتشر می‌شوند. این‌مجموعه زمینه‌های فرهنگی رخدادهای تاریخی، اندیشه‌های سیاسی، فرهنگی و فلسفه‌های تاثیرگذار را در گذر تمدن بین‌النهرین، مصر باستان، یونان، روم، اروپای قرون وسطی و ... معرفی می‌کند.
کتاب آمریکا و روسیه؛ تاریخچه رابطه‌ای سرد و پیچیده، کتابی دیگر از مجموعه تاریخ جهان است که به جنگ سرد اختصاص دارد. واژه جنگ سرد (cold war) در واقع یادآور نزاع ایدئولوژیک و تهدیدهایی بود که بین دو ابرقدرت آمریکا و شوروی سابق جریان داشت و هیچ گاه عملی نشد اما همواره می‌شد سایه جنگ تسلیحاتی را در جهان احساس کرد.
از پایان جنگ جهانی دوم در سال ١٩٤٥ تا فروپاشی اتحاد شوروی در اوایل دهه ١٩٩٠، تنش‌های بین‌المللی جهان را در کشمکش ایدئولوژیک معروف به جنگ سرد فرو برد. جنگ سرد بازتاب اختلاف‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی بین دو ابر قدرت جهان، یعنی اتحاد شوروی و ایالات متحده بود.
نبرد قدرت آنها طی بیش از چهل و پنج سال به سیر رویدادهای جهان شکل داد. این نبرد قدرت بر کشورها در هر گوشه جهان تأثیرات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بزرگی داشت. هر چند جنگ سرد هیچ گاه شکل درگیری مسلحانه مستمر بین آمریکا و شوروی پیدا نکرد، هر دو از درگیری‌های منطقه‌ای در کره، ویتنام و افغانستان پشتیبانی و گاه آشکارا در آنها وارد شدند.
ایالات متحده و اتحاد شوروی در این کشورها و نیز دیگر کشورها برای پراکنش دیدگاه های سیاسی خود و گسترش حوزه نفوذشان به رقابت پرداختند. افزون بر آن، هر دو کشور در مسابقه تسلیحاتی بی‌سابقه‌ای به تولید و ذخیره‌سازی جنگ‌افزارهای هسته‌ای پرداختند که تمام این سیاره را با خطر انهدام هسته‌ای مواجه کرد. با فروپاشی اتحاد شوروی و سقوط کمونیسم در اروپا، جنگ سرد پایان یافت. اما تأثیر آن تا به امروز نیز احساس می‌شود.
توصیف کشوری به گستردگی فدراسیون روسیه چندان آسان نیست. وسعت این کشور که از شرق اروپا تا شمال آسیا گسترش یافته، در تصور نمی‌گنجد. هنگامی که خورشید در کالینینگراد، بخش کوچک و جدا افتاده از خاک روسیه که میان لهستان و لیتوانی قرار گرفته، غروب می‌کند روز دیگری در ولادی‌وستک نقطه پایانی خط آهن سراسری سیبری واقع در ساحل ژاپن آغاز می‌شود.
از مسکو پایتخت روسیه تا هر یک از مرزهای این کشور به اندازه یک روز رانندگی راه است. به این مقایسه حیرت‌انگیز توجه کنید: وسعت ناحیه جغرافیایی که با نام سیبری مشهور است و از کوه‌های اورال تا ساحل اقیانوس آرام امتداد یافته از وسعت سطح روشن ماه بیش‌تر است. موانع طبیعی، گستره وسیع روسیه را به شدت آشفته کرده‌اند.
بالا رفتن از کوه‌های اورال که تنها در برخی نقاط ارتفاعی بیش از نهصد متر دارند، آسان است. امواج جمعیت سراسر دشت‌های وسیعی را که با عنوان استپ‌های روسیه شناخته شده‌اند، درنوردیده‌اند. هنگامی که مردم در غرب کوه‌های اورال روسیه ساکن شدند، سکونت در نواحی شرق و جنوب را نیز به عنوان مهم‌ترین آرزوی خود در نظر گرفتند.
گری وینر در این‌کتاب روابط آمریکا و روسیه را از آغاز بررسی کرده و به سال‌های جنگ جهانی اول، انقلاب اکتبر و پیامدهایش و سپس مقطع جنگ جهانی دوم رسیده است. همان‌طور که می‌دانیم با وجود اتحادی که آمریکا و شوروی در جنگ جهانی دوم مقابل آلمان نازی داشتند، پس از پایان جنگ، با شروع مخاصمات مخفی و آشکار خود، جهان را به دو قطب شرق و غرب تبدیل کردند و چند دهه جنگ سرد را بر دنیا تحمیل کردند. اما جنگ سرد هم با فروپاشی بلوک شرق یعنی اتحاد جماهیر شوروی به پایان رسید و دو کشور وارد فاز جدیدی از روابط خود شدند.
این‌کتاب ۵ فصل اصلی و یک‌سخن پایانی دارد که به‌ترتیب عناوین عبارت اند از: «آغاز روابط روسیه و آمریکا»، «جنگ جهانی اول، انقلاب روسیه و پیامدهای آن»، «جنگ جهانی دوم»، «جنگ سرد»، «پایان جنگ سرد و ظهور ولادیمیر پوتین» و «سخن پایانی: روسیه در قرن بیست و یکم».
در بخشی از این کتاب آمده است:
انتخابات ۲۰۱۲ روسیه به اختلافات دامن زد. کلینتون در یک سخنرانی از پوتین انتقاد کرد و گفت: «مردم روسیه مثل بقیهٔ مردم دنیا حق دارند صدایشان شنیده و رأی‌هایشان شمرده شود و این بدان معناست که آنها سزاوار برخورداری از انتخابات منصفانه، آزاد و شفاف هستند و رهبرانی که به آنها پاسخگو باشند».
بعد از سخنرانی کلینتون که تظارهرات در مسکو گسترده تر شد، پوتین کلینتون را مقصر برانگیختن مردم برضد خودش دانست. «پوتین... گفت که کلینتون به تظاهرکنندگانی که تحت حمایت وزارت خارجه آمریکا هستند علامت داده تا درصدد تشعیف قدرت او برآیند. پوتین اعلام کرد: ما باید از خودمان در برابر مداخلۀ بیگانگان در امور داخلی کشور دفاع کنیم» (ص.۷۹).
کتاب آمریکا و روسیه؛ تاریخچه رابطه‌ای سرد و پیچیده در ۱۰۴ صفحه با شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه به‌تازگی از سوی انتشارات ققنوس منتشر شده است.
