نقد تبیین مفهوم امر سیاسی: اعتماد 1396/2/7

کتاب «مفهوم امر سیاسی» نوشته کارل اشمیت با ترجمه مشترک یاشار جیرانی و رسول نمازی توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شد. این کتاب در واقع ترجمه چندباره‌یی از یک متن واحد است. مقاله «مفهوم امر سیاسی» نه تنها مهم‌ترین اثر کارل اشمیت بلکه یکی از مهم‌ترین آثار فلسفه سیاسی در قرن بیستم است. به گواهی تعداد آثار و محتوای آنها، می‌توان گفت کارل اشمیت از تاثیرگذارترین و در عین حال مناقشه‌برانگیزترین اندیشمندان سیاسی 100 سال اخیر است. مترجمان کتاب در ابتدای این اثر، اشاره کرده‌اند که ترجمه این کتاب با ترجمه انگلیسی جورج شواب آغاز شد؛ سپس برای افزایش دقت، متن با ترجمه فرانسوی مقایسه شده است و از آنجا که متن انگلیسی در بعضی بخش‌ها دقت لازم را نداشته، ترجمه انگلیسی را به کمک ترجمه فرانسوی که به متن آلمانی نزدیک‌تر بوده، تصحیح و با متن آلمانی مقایسه‌ کرده‌اند. در این کتاب علاوه بر مقاله دیگری از کارل اشمیت، از دیگر متفکران و اندیشمندان نیز مقالاتی درج شده است. این مقالات با توجه به اینکه اندیشه اشمیت، چندان در ایران شناخته شده نیست، توسط مترجمان به کتاب افزوده شده است. یعنی دو مقاله ابتدای ترجمه پیش‌رو، نسخه اصلی کتاب را دربرمی‌گیرد و 3 مقاله دیگر به کتاب افزوده شده‌اند. کتاب 5 فصل اصلی دارد که بعد از مقدمه مترجمان بر کتاب، درج شده‌اند. فصل اول و دوم کتاب، از نوشته‌های کارل اشمیت تشکیل شده و به ترتیب، «مفهوم امر سیاسی» و «عصر خنثی‌سازی‌ها و سیاست‌زدایی‌ها» نام دارد. اما فصل‌های سوم، چهارم و پنجم کتاب به ترتیب، نظریات لئو اشتراوس، موریس اوربک و هاینریش مایر را شامل می‌شوند. این فصول به ترتیب، عبارتند از: «یادداشت‌هایی در باب کارل اشمیت، مفهوم امر سیاسی»، «کارل اشمیت در جست‌وجوی امر الهی: الهیات، تصمیم‌گرایی و مفهوم دشمن» و «الهیات سیاسی چیست؟»مترجمان برای تبعیت از نویسنده اثر، جملات یا کلماتی که در متن آلمانی کتاب، به زبان‌های غیر آلمانی آمده‌اند (یونانی، لاتین، انگلیسی، ایتالیایی یا فرانسوی) در متن فارسی به همان زبان آورده و ترجمه آنها را در کروشه قرار داده‌اند. اما مورد استثنا این است که سخنرانی اولیور کرامول برای راحتی خوانندگان، در پانوشت به زبان انگلیسی آمده است. این نکته در متون دیگر هم به این شکل رعایت شده است. در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم: اینکه دولت نوعی موجودیت و در واقع موجودیتی تعیین‌کننده است، متکی بر خصیصه‌ سیاسی آن است. هرگونه نظریه تکثرگرا یا نظریه‌یی است در باب دولت که وحدت دولت را با فدرالیسم انجمن‌های اجتماعی به دست می‌آورد یا نظریه‌یی است در باب انحلال یا نفی دولت. اگر در واقع این نظریه موجودیت دولت را به چالش بکشد و انجمن‌ سیاسی را در سطحی برابر با دیگر انجمن‌ها، برای مثال برابر با انجمن‌های دینی یا اقتصادی قرار دهد، باید بالاتر از همه به پرسش از چیستی محتوای ویژه امر سیاسی پاسخ دهد. اگرچه لاسکی در کتب متعدد خود از دولت، سیاست، حاکمیت و حکومت صحبت می‌کند، اما کسی نمی‌تواند در این واژگان تعریف ویژه امر سیاسی را بیابد