روزنامه شرق
مارگارت اتوود نویسنده کانادایی را میتوان از جمله نویسندگانی دانست که در قالب رمان هر نوع فضای اجتماعی و یا مفاهیم روزمره سیاسی را به تراژدی و یا مولفهای استعاری تبدیل میکنند. اتوود که در اکثر نوشتههایش دغدغه مسایل طرح شده در جامعه کانادایی – آمریکایی پیرامونش را دارد در رمان «اوریکس و کریک» به سوی داستانی با شاخصههای استعاری – سمبلیستی حرکت میکند. اتوود چند سالی است که در ایران شناخته شده و به دلیل تواناییای که در خلق روایتهای اینچنینی دارد اقبال مناسبی هم پیدا کرده است. آثاری مانند آدمکش کور، عروس فریبکار، سرگذشت ندیمه و چهره پنهان که پیش از این به فارسی برگردانده شدهاند، موید این بحث هستند. اما رمان «اوریکس و کریکی» که اصلاً آخرین نوشته این نویسنده نیز محسوب میشود به تازگی با ترجمه سهیل سمی و توسط انتشارات ققنوس منتشر شده است. این رمان به واقع چهارمین کتابی است که این نشر از اتوود کانادایی به چاپ رسانده است. کسانی که با فضای آثار اتوود آشنایی بیشتری دارند، میدانند که او به فرم کلاسیک رمان به عنوان زیرساخت روایی علاقهمند است. به همین دلیل رمان اوریکس و کریکی نیز از پیوستگی و در عین حال یک خط سیر روایی مشخص برخوردار است. داستان کتاب به مانند سایر آثار اتوود فضایی هولناک و به شدت استعاری دارد، در این فضا خواننده با موقعیتی رو به رو میشود که نسل انسان منقرض شده و تنها یک شخصیت که در فضای جنگلی رها شده بازماندهای از این نسل است. فلاشبکهای متعدد نویسنده به گذشته این شخصیت و روایتی که بین او و اتفاقهایی که در محل زندگیاش میگذرد باعث میشود شمایل یک شهرک عظیم که در آن اصلاحات ژنتیک صورت میپذیرد، آشکار شود. شهرکی که ساکنان آن را اغلب دانشمندان و کارشناسان این رشته تشکیل میدهند و خود و دستاوردهایشان را از گزند جهان بیرون محافظت مینمایند. «جیمی» به عنوان شخصیت محوری اثر، فرزند یکی از همین دانشمندان است که روایت او قصه رمان و زوال انسان را به تصویر میکشد...ویژگی مهم اتوود در این نکته است که اغلب به سراغ نوشتن از فضاها و جریانهایی میرود که رابطه عینی واضحی با جهان بیرون از متن ندارند ولی برآیند مفهومی و استعاری وضعیت امروزه بشر به حساب میآیند. او در «اوریکس و کریک» به مانند رمان سرگذشت ندیمه، فضایی از یک جامعه توتالیتر بسته و خودمدار را ارایه میکند که کارکردهای انسانی آن تراژدی فجیع و تاثیرگذاری را میآفریند. به همین دلیل اتوود با عینینمایی هر چه بیشتر میکوشد تا اثر خود را از نزدیک شدن به فضاهای کافکایی و یا اگزیستانسیالیستی دور کند. زیرا تفکر وی به عنوان یک نویسنده کانادایی با نگاه سمبلیک و انتزاعی آن سبک روایی متفاوت است.