داستانهایی از جنگ داخلی تا آمریکای معاصر 1397/6/27

مشاهده

منبع: روزنامه‌ی آرمان

پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۳۹۷

ران راش از مطرحترین نویسندههای امروز آمریکا است که برای مجموعه داستان »آتش سوزان« توانست جایزه بینالمللی فرانک اوکانر را از آن خود کند و نظر مثبت نشریههای معتبر را جلب کند. هافینگتون، راش را نویسنده زیباییهای باشکوه و آرام توصیف میکند و مینویسد: »داستانهای آتش سوزان زیبا هستند. هر داستان روایت پرفروغ و ارتباط عمیق مردمان منطقه آپاالچیا اســت که جمالت آن با ظرافت منحصربهفرد غنایی کنار یکدیگر قرار گرفتهاند.« نیویورکتایمز نیز مینویسد: »مهارتی که ران راش با آن داستانهایش را مینویسد در بهترین حالتش در آتش سوزان نمایان میشود. این داستانهای کوتاه بههمپیوســته مهارت و سادگی در کنار هم چیدن روایتهای راش را به نمایش میگذارد. این اثر با ظرافت خاصی از پیچیدگی واالیی برخوردار است. راش بدون شک میداند چگونه باید توجه مخاطبانش را برانگیزاند.« ران راش هرچنــد بــا اثر تحســینبرانگیزش رمان »سرنا« بود که جایگاهش را بهعنوان یکی از مطرحترین رماننویســان معاصر آمریکا تثبیت کرد، اما مهارتی که نویسنده با آن روایتهای خود را میسازد در بهترین فرم در مجموعهداستان »آتش سوزان« آشکار میشود. این اثر، با فرم داســتان کوتاه فاقد پیچیدگیهای رمان است اما تاثیراتی مشــابه رمان دارد. داســتانهای پیوسته این کتاب به خواننده کمک میکند بهسادگی مهارت راش در نظمبخشــیدن به اثرش را دنبال کند. استعداد هنری ران راش بهاندازهای خیرهکننده است که مهارت ساختاری نوشتن اثر را در زیر سایه خود پنهان کرده است. مجموعهداستان »آتش سوزان« با داستان »روزگار سخت« آغاز میشود. همانگونه که فضای رمان »سرنا« در دوره رکود بزرگ آمریکا سپری میشود و فقر به شکل دردناکی حاد و فراگیر توصیف شده است. زوجی کشاورز به نامهای جیکوب و ادنا از ناپدیدشدن تخممرغها در النه مرغها به شدت دچار یأس و افسردگی میشوند. آنها فکر میکنند که دزد تخممرغها یکی از همسایهها به نام هارتلی است و استدالل آنها این است که »چون در مزرعه هارتلی هیچ چیزی به عمل نمیآید« و او فقیرترین مرد ساکن آن منطقه است. وقتی جیکوب و ادنا هارتلی و خانوادهاش را میبینند به طور مستقیم از این موضوع با آنها حرف نمیزنند و حتی ســوءظن خود را نیز مطرح نمیکنند. ادنا با صراحت میپرســد که آیا سگ مزرعه هارتلی تخممرغ دوســت دارد؟ در جواب این سوال، هارتلی با لهجهای متعلق به ساکنان کوهستان که راش به راحتی این گویش را در داستان جا انداخته و اثر فاخر و زیبایش را با مهارت به هنر فولکلور آمریکایی مزین کرده، میپرسد: »واسه چی این ســوال رو میکنی؟« صدای هارتلی عاری از هرگونه احساسی است و نمیتوان ردی از اینکه حرکت بعدیاش چه خواهد بود را فهمید. اما حرکت بعدی هارتلی سریع و فراگیر حاکی از شواهد تلخی از افتخار و غروری اســت که ریشــه در عمق وجود او دارد.هر نویسندهای میداند که چطور باید خوانندهاش را از جا بپراند اما نویسندگان کمی هستند که با موضوعی ســاده مانند دزد تخممرغها میتوانند چنان تاثیر عظیمی از دستکمگرفتن که در این داستان تجربه میکنیــم، ایجاد کنند. چنین حالتی را میتوان در ســطری از داســتان بیابیم که جیکوب حرف پدرش را به خاطر میآورد که میگفت: »این خلیج لعنتی آنقدر تاریک است که آدم تقریبا مجبور است با دیلم روشنایی را بیرون بکشد« این جمله شروع پاراگرافی است که داستان »روزگار سخت« با آن آغاز میشود و تقریبا لحن تمام داستانهای این کتاب بر اساس آن هماهنگ میشود. برعکس جیکوب که از یادآوری رابطهای که با ادنا داشته لبخندی بر لبانش نشسته، ادنا درحالیکه لبانش به زحمت از یکدیگر باز میشوند زیر لب زمزمه میکند چه بالیی بر سر تخممرغها آمده. جیکوب درحالیکه صدایش حاکی از این است که آب رفته دیگر به جوی برنمیگردد از جانب مرغها جواب میدهد: »شاید مرغه دیگه واسه خروس پیره جذاب نیست.« از کتابی که دورهای بین جنگ داخلی تا زمان معاصر را روایت میکند نشــانههای بیشــتری از عشقهای به ســردی گراییده وجود دارد. داســتان »ستاره دنبالهدار« روایت مردی اســت که آنچنان از تصمیم همســرش برای شرکت در کالج عمومی احساس خطر میکند که نابودی خودش را رقم میزند و درحالیکه همســرش را با ماشین به مقصدش میرساند میگوید: »خاطرهای میســازم که به زودی به آن احتیاج پیدا خواهم کرد.« و در داســتانی خندهدار در کتابی پر از سایههای طوالنی، داستان »انتظار برای بهپایانرسیدن جهان«، حکایت یک نوازنده نیمهوقت را روایت میکند که شغل، همسر و فرزندش را از دست داده. وی به خواننده داستان میگوید: »همانطور که سیاستمدارها میگویند اشتباه پیش میآید. آخرین رئیسی که من برایش کار میکردم به من اطمینان داد هیچ جایی در شمال جنگلهای بارانی آمازون شغلی مربوط به تدریس گیرم نمیآید.« اما بسیاری از داستانهای راش در مورد مسائل ترسناکتر از عشقهای بهفنارفته نوشته شدند. یکی از داستانهای پر از اشتیاق شدید، »آتش سوزان« است که بسیار شگفتانگیز از داستانهای با درونمایه افسوس است. مارسی، یک بیوه 60ساله که از ازدواج بیسرانجام اولش رهایی پیدا کرده با تعجب از عشقش نســبت به دستیار خانهاش شگفتزده میشود و همین زندگیاش را تغییر میدهد. او چنان غیرمنتظره خوشحال است که تصمیم میگیرد در گمانهزنی همسایهها برای یافتن هویت فردی که در آن منطقه عمدا آتشافروزی میکند، شرکت نکند. سفر دوصفحهای مارسی به خواروبارفروشی، جایی که یکی از صندوقدارهای فروشگاه کانون همه شرارتهای شهر است، نمونهای دیگر از دقت تاکتیکی راش است.

  از آثار: درس پیش از مردن