خبرگزاري مهر
يكشنبه 7 مرداد ماه 1398
..............................
به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «قدرت فقر (مارکس اسپینوزا میخواند)» نوشته مارگریتا پاسکوچی بهتازگی با ترجمه فواد حبیبی و امین کرمی توسط نشر ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۰۶ در ایتالیا چاپ شده و ققنوس حق انتشار آن را از ناشر اصلی یعنی انتشارات اومبره کورته خریداری کرده است.
مارگریتا پاسکوچی نویسنده کتاب دارای دکترای ادبیات تطبیقی از دانشگاه نیویورکسیتی آمریکاست. او همچنین دارای دکترای فلسفه از دانشگاه فرانکفورت آلمان است. «درآمدی بر اندیشه والتر بنیامین»، «قدرت فقر» و «علت خویش: جستاری در باب سرمایه و امر نهفته» ۳ کتاب مهم این مولف به زبان ایتالیایی هستند.
نویسنده کتاب میگوید در این اثر تلاش کرده با عزیمت از موضعی بسیار نزدیک به تفکر اسپینوزا و با قرائت دفترچه اسپینوزای مارکس، یعنی یادداشتهایی که مارکس جوان از آثار اسپینوزا برداشته، به سوی فهم علت خویش به مثابه مولدبودگی جوهر در بافتار رابطه حالتها حرکت؛ و آن را به چارچوب تولید سوبژکتیویتهمان تبدیل کند. این مولف مینویسد تلاش کرده تا رابطه موسس ذات و وجود، یعنی سازوکار اندارج ذات در وجود را به مثابه قسمی رابطه تولید، به مثابه خودِ همان طبیعت مولد حیات بشری فهم کند تا ببیند آیا این هسته زایا، این ظرفیت تولید حیات بیشتر و پیشتری که طبیعت واجد آن است، میتواند بر ظرفیتی اعمال شود که هرکدام از ما جهت تولید و ساختن خویش در حیات از آن برخورداریم.
این کتاب ۳ فصل اصلی دارد که بهترتیب عبارتاند از «علت خویش _ علت به واسطه دیگری»، «دفترچه اسپینوزای مارکس: تخیل و پراکسیس انقلابی» و «"قدرت بر سازنده فقر": در پی اقتصاد شادمانی». فصل اول، ۴ بخش «ارزش و مفاهیم مشترک»، «تعریف ارزش و تعریف خصیصه فرم_همارز»، «مفاهیم مشترک به منزله "koinia ennoiai"» و «مفاهیم مشترک چگونه با تاثیرات پیوند مییابند؟» دارد.
«رساله الهیاتی _ سیاسی»، «تخیل» و «برلین سال ۱۸۴۱. نامهها: پراکسیس انقلابی» هم عنوان ۳ بخش فصل دوم کتاب هستند. در فصل سوم هم مخاطب با این ۷ بخش روبرو میشود: اتم نهفتگی و انتزاع پیشنگرانه، ایجاد روابطی غیر-مفهومی، نهفتگی تاریخ، توضیحی (هستیشناختی) در باب قدرت برسازنده و چگونگی تعریف فقر از رهگذر آن، چگونه توانش - ویرتو همان «قدرت برسازنده» اسپینوزایی است، نهفتگی زمان ما، قدرت برسازنده و برآورد اشتباه.
پیش از فصول اصلی هم پیشگفتار مترجمان فارسی، دیباچه نویسنده برای ترجمه فارسی و پیشگفتار آنتویو نگری برای نسخه ایتالیایی آمدهاند.
پاسکوچی معتقد است فقرا قدرتمندند. او در کتاب پیش رو، مارکس را در مقام خواننده اسپینوزا تفسیر کرده است.
در قسمتی از این کتاب میخوانیم:
به منظور رویت رابطه همه اینها با سرمایه، باید بررسی قرائت مارکس از اسپینوزا را چند گام جلوتر ببریم. اسپینوزا میپرسد، چرا ما گرایش داریم که جوهر را تقسیم کنیم؟ زیرا ما آن را به دو شیوه تصور میکنیم: به شیوهای انتزاعی، تصور سطح ظاهری، به منزله تخیل و معناهایی که به ما عرضه میدارد؛ یا به منزله جوهر، که صرفا میتواند از ذهن نشئت بگیرد.
ما در مورد نخست (تخیل) به جوهر در قالب کمیت میاندیشیم و به همین سبب است که آن را تقسیمپذیر و متشکل از اجزا [یعنی منقسم] مییابیم. اما هنگامی که جوهر را چنانکه به ذهن عرضه میشود در نظر میگیریم، آن را نامتناهی، تقسیمناپذیر و واحد مییابیم. سازوکار نخست آنچه را سرمایهدار انجام میدهد، «بیان» میکند: او به موجب پیشنگری کردنِ آنچه میتواند انجام دهد، به دست میآورد، تقسیم میکند و همارز میسازد: او زمان پیشینی را به کار میگیرد و بدینسان میتواند حرکتهای اقتصاد را هدایت کند. اسپینوزا سرنخی به دستمان میدهد تا این حرکت پیشبینیکننده را بفهمیم. او مینویسد که هنگامی میتوانیم دیرند (زمان به منزله دیرند و کمیت آن، توده) را تعریف کنیم که آن را خارج از جوهر متصور شویم. تصور کردن دیرند خارج از جوهر به ما کمک میکند تا آن را بازنمایی کنیم. اما در اینجاست که سرمایهدار، به منظور دستکاری زمان به منزله دیرند، برای تنظیم خصیصه وجود منهای ذات، جهت تولیدِ خودِ زمان به منزله ارزش افزوده، با تقسیمپذیری جوهر از حالتهایش، یعنی با انشعاب ذات از وجود بازی میکند _ انقسامی که در مبادله کالاها اتفاق میافتد.
حالتها را مجزا از جوهر تصور کردن خاستگاه خطا و آشفتگی تخیل است.
این کتاب با ۲۳۲ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۲۹ هزار تومان منتشر شده است.