خبرگزاری ایکنا
گروه اندیشه: کتاب «الفبای فلسفه»، اثر «ناجیل واربرتون»، ترجمه‌ی «مسعود علیا»، به همت انتشارات «ققنوس»، وارد بازار کتاب شد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، این کتاب در هشت بخش، به موضوعات چیستی فلسفه، خدا، حسن و قبح اخلاقی، سیاست، جهان خارج، علم، ذهن و هنر می‌پردازد.
مسئله‌ی وجود خداوند یکی از سرفصل‌های مهم کاوش‌های فلسفی است و در تاریخ پرفراز و فرود فلسفه، مباحث فراوانی در این زمینه در گرفته است. بسیاری از فلاسفه، با تکیه بر مبادی فکری خویش، دلایلی در اثبات وجود خدا ارائه کرده‌اند و بدین قرار مجموعه‌ای از دلایل گوناگون در این‌باره فراهم آمده است. در این میان از آن جا که پرسشگری و نقد، سرشت تفکر فلسفی است، فلاسفه‌ی متعلق به مشرب‌های فکری مختلف در این دلایل مناقشه کرده‌اند و قوت‌ها و ضعف‌های آن‌ها را از دید خویش نشان داده‌اند. حاصل این سنجشگری‌ها گاه این بوده است که فلاسفه‌ی قائل به وجود پروردگار در بیان دلایل خویش دقت بیشتری ورزند و تقریرهای خردپسندتری از آن‌ها ارائه دهند و از این رهگذر، اعتقاد به وجود خداوند را بر پایه‌های استوارتری بنشانند. این تنها یکی از ثمرات آن قبیل بحث‌ها و مناقشه‌هاست.
نویسنده‌ی کتاب حاضر در یکی از فصول کتاب کوشیده است برخی از دلایل اثبات وجود خدا را، مخصوصا در سنت فکری مغرب زمین، در بوته‌ی نقد گذارد و فارغ از انکار وجود پروردگار، بررسی عالمانه‌ای درباره‌ی کامیابی و ناکامی آن‌ها انجام دهد.
در ذیل عنوان «خدا» در این اثر، موضوعاتی هم‌چون، برهان نظم (از دلایل اثبات وجود خدا)، نقد برهان نظم، اصل انسان‌نگر، نقد اصل انسان‌نگر، برهان علت اول، نقد برهان علت اول، برهان وجودی، شناخت، برهان و وجود خدا، مسئله‌ی شر، راه‌حل‌های نافرجام برای مسئله‌شر، دفاع مبتنی به اختیار، ایمان، خطرها ایمان و...، بررسی شده است.
در ذیل عنوان حسن و قبح اخلاقی نیز، موضوعاتی چون، نظریه‌های تکلیف‌مدار، اخلاق مسیحی، نقد اخلاق مسیحی، اخلاق کانتی، نقد اخلاق کانتی، نتیجه‌گرایی، سودانگاری، نقد سودانگاری، نظریه‌‌ی فضیلت و نقد آن، اخلاق کاربردی، اخلاق و فرااخلاق، و...، آمده است.
«فلسفه چیست؟، این پرسشی است که از حیث دشواری انگشت‌نماست. یکی از ساده‌ترین جواب‌هایی که می‌توان به این پرسش داد این است که بگوییم فلسفه همان دل‌مشغولی فلاسفه است، و بعد اشاره کنیم به نوشته‌های افلاطون، ارسطو و.... جواب دیگری که می‌توان به این پرسش داد این است که ریشه‌ی فلسفه واژه‌ای یونانی است به معنای «دوستدار حکمت». ...
فلسفه نوعی فعالیت است: طریقی است برای تفکر درباره‌ی انواع معینی از پرسش‌ها. ممیزترین خصیصه‌ی فلسفه به‌کارگیری استدلال منطقی است. فلاسفه نوعا با استدلال سر و کار دارند. ... به‌علاوه فلاسفه مفاهیم را تحلیل می‌کنند و گرد ابهام را از چهره‌‌ی آن‌ها می‌زدایند. ...».
مطلب فوق در بخش درآمد این کتاب آمده است. نویسنده پس از بررسی و تبیین فلسفه به عنوان مقدمه، به موضوعات اصلی کتاب می‌پردازد. و در جایی دیگر از همین اثر در باب دلایل اثبات وجود خدا می‌خوانیم: «شر در جهان وجود دارد: این چیزی نیست که بتوان جدا انکارش کرد. ...
چگونه ممکن است کسی با عنایت به وجود این شر، به وجود خدایی متصف به خیر مطلق اعتقاد داشته باشد؟ خدایی که عالم مطلق است طبعا به وجود شر داناست؛ خدایی که قادر مطلق باشد، طبعا می‌تواند مانع از بروز شر گردد؛ ...
خداباوران راه‌حل‌هایی برای مسئله‌ی شر به دست داده‌اند که سه مورد از آن‌ها را در این‌جا بررسی می‌کنیم.
بعضی کسان استدلال آورده‌اند که، گرچه وجود شر در عالم بی‌گمان امری نیک و دل‌پسند نیست، این پدیده دلیل موجهی دارد و آن اینکه منجر به خیر اخلاقی عظیم‌تری می‌شود. ...
بعضی مدعی شده‌اند که میان جهان و اثر هنری شباهتی هست. هارمونی کلی در قطعه‌ای موسیقی معمولا مستلزم ناهمخوانی‌هایی است که متعاقبا برطرف می‌شوند. ... اگر به راستی مقایسه با اثر هنری تبیین کند که چرا خداوند این مایه شر را روا می‌دارد، این کمابیش در حکم اعتراف به این مطلب است که نمی‌توان توجیهی قانع کننده برای شر پیدا کرد زیرا آن تبیین فهم شر را از دایره‌ی درک بشری صرف خارج می‌سازد. تنها از نظرگاه خداوند می‌توان هماهنگی را مشاهده کرد و قدر شناخت. ...»
کتاب «الفبای فلسفه» در 248 صفحه، و با شمارگان 1650 نسخه، به قیمت 2800 تومان از سوی انتشارات «ققنوس» در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد.
