منبع:روزنامه اعتماد
شنبه ۱۲ آبان ۱۳۹۷
ايران در جنگ جهاني اول
مارتين هنري دانوهو معتقد است كه درباره جنگ تا ابد مي‌توان نوشت. جنگ بخش بزرگي از زندگي دانوهو را تشكيل داده است و در سِمت گزارشگر دِيلي كرونيكل از امتياز حضور در بزرگ‌ترين خيزش‌هاي نظامي و سياسي جهان برخوردار بوده است. در اوايل جنگ جهاني اول به عنوان خبرنگار ديلي كرونيكال در بالكان، به ماموريتي اطلاعاتي در ايران اعزام مي‌شود.
مارتين هنري دانوهو مي‌نويسد: «ماجراي جنگ ايران بايد روايت شود و من خوشوقتم كه سهمي كوچك در اين گزارش بر عهده گرفته‌ام. اين كتاب ماجراي عملياتي كوچكي است كه گمنام مانده است، در كشور من كسي آن را نمي‌شناسد و ظاهرا مدت‌هاي مديد حتي خود مقامات نيز آن را از ياد برده بودند. اين قوا تحت فرماندهي ژنرال دانسترويل بود كه همه‌جا با عنوان «دانستر فورس» شناخته مي‌شود و من بخشي از آن بودم و اين كتاب را درباره آن نوشته‌ام.»
او كوشيده است در اين كتاب «دانستر فورس» را معرفي كند، علت اعزامش را شرح دهد و بگويد تا چه حد در اجراي ماموريتش توفيق داشته است.
«ماموريت به ايران» روزنامه‌نگار مستقر در ايران در هنگامه جنگ جهاني اول است كه كتاب گزارش‌هاي او اخيرا توسط شهلا طهماسبي ترجمه شده و انتشارات ققنوس آن را منتشر كرده است.
ايران عصر قاجار
«نماهايي از ايران» درباره ماموريت‌هاي سِر جان ملكم در ايران، به‌خصوص ماموريت اول و موضوعات ادبي و زندگي اجتماعي و خلق‌وخوي ايرانيان است.
سِر جان ملكم، كارمند كمپاني هند شرقي و اولين نماينده سياسي انگلستان به ايران در دوره قاجار، در سال ١٢١٥ قمري به حضور فتحعلي‌شاه قاجار رسيد. وي در هند، زبان فارسي را كه زبان ادبي و رسمي بود و نيز آداب و رسوم اجتماعي- فرهنگي مشرق‌زمين را چنان آموخت كه در ١٧٩٢ مترجم فارسي نيروهاي نظامي انگليسي در ايالت حيدرآبادشد. در اين كتاب به اقداماتي كه ملكم انجام داده است پرداخته مي‌شود، ملكم در مدت اقامت در ايران به اهميت سياسي و تجاري جزاير و بنادر خليج فارس پي برد و پس از بازگشت به هند، به لرد ولزي پيشنهاد كرد كه جزيره هنگام را اشغال و در آن پايگاه دريايي تاسيس كنند، اما اقدامي صورت نگرفت.
اين كتاب از زبان داناي كل بيان مي‌شود؛ شايد به اين علت كه او آسان‌تر بتواند احساسات و افكار و داوري‌هاي خود در مورد ايرانيان را، كه بيشتر با عداوت و غرض و كينه و تحقير همراه است، از زبان ديگران بيان كند.
«نماهايي از ايران»نوشته سرجان ملكم با ترجمه شهلا طهماسبي به تازگي توسط انتشارات ققنوس منتشر شده است.
خاطرات همسر يك ديپلمات بلژيكي
دوروتي ديويس همسر لئون لوماري دو وارزي، ديپلمات بلژيكي در اواخر دوره قاجار به ايران آمد. او به ايران علاقه بسيار داشت. دوروتي دو وارزي، ايران را در سه دوره بحراني در تاريخ اين كشور در دوره قاجار- يعني دوره مظفرالدين‌شاه قاجار پيش از مشروطيت، دوره محمدعلي شاه در هنگامه نبرد بين مشروطه‌خواهان و استبداد طلبان و دوره احمدشاه اندكي پيش از جنگ جهاني اول و كودتاي سوم اسفند 1299- ديده بود و مشاهدات و اطلاعات و تجربيات خود را از اين كشور كه در حد خاطرات خود به آن بسيار علاقه نشان داده به اختصار ثبت كرده است. اين كتاب حدود يك قرن از نظرها دور مانده بود تا اينكه در سال 2008 در انگلستان به اهميت و ارزش تاريخي آن پي بردند و تجديد چاپش كردند.
«نگاهي به ايران» خاطرات همسر يك ديپلمات بلژيكي است كه توسط شهلا طهماسبي به فارسي برگردانده شده و نشر ققنوس آن را منتشر كرده است.
