.......................
خبرگزاری ایرنا
چهارشنبه 18 مرداد 1402
.......................
به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، دومین کتاب از مجموعه تاریخ ایران زمین، هخامنشیان فرمانروایان جهان باستان نام دارد. شاهنشاهی هخامنشی (۵۵۹ تا ۳۳۰ ق.م) جایگاه ویژه‌ای در تاریخ ایران‌زمین دارد. در این دوره ایرانیان به اوج قدرت سیاسی و اقتصادی خود رسیدند و باشکوه‌ترین نمونه‌های معماری و زیباترین آثار هنری تاریخ ایران‌زمین را به وجود آوردند. دراین دوره بود که ایرانیان نخستین بار ابرقدرت بی‌رقیب جهان باستان شدند و بر قلمرو پهناوری که مساحتش بیش از هشت برابر ایران کنونی بود فرمانروایی کردند.
هخامنشان به زبان، فرهنگ و باورهای همه مردم قلمروشان احترام می‌گذاشتند و آن‌ها را در اجرای آداب، رسوم و آیین‌های دینیشان آزاد می‌گذاشتند. همزمان شاهان هخامنشی با آزاداندیشی شگفت‌آوری از تجربه‌های تمدن‌های پیش از خود به‌ویژه ایلام، ماد و بابل در شیوه فرمانروایی، معماری، هنر و امور دیگر بهره بردند و آن‌ها با سنت‌های پارسیان در آمیختند و تمدن ویژه‌ای پدیدآوردند که می‌توان آن را تمدن هخامنشان نامید؛ تمدنی که شاید نخستین نمونه جهان‌شمول در تاریخ بود.
مجموعه تاریخ ایران زمین با هدف آشنایی عموم مردم جامعه به ویژه جوانان با تاریخ و فرهنگ ایران نوشته شده است. در هر کتاب این مجموعه به یکی از دوره های تاریخی ایران پرداخته شده و تلاش شده با تکیه بر تازه‌ترین و مهم‌ترین پژوهش‌ها، چشم‌اندازی ژرف و همه جانبه از تاریخ و فرهنگ ایرانی در آن دوره ارائه شود. در این کتاب‌ها فقط به شرح رویدادها و تاریخ سیاسی پرداخته نمی‌شود، بلکه ساختار سیاسی و اقتصادی، زبان و ادبیات، دین، معماری و شهرسازی و هنرهای هر دوره نیز معرفی می‌شود.
کوشش بر این بوده که کتاب‌های این مجموعه برای آشنایی خوانندگان غیردانشگاهی با تاریخ و فرهنگ ایران بسنده باشند و همزمان برای دوستداران جدی‌تر تاریخ ایران دری به سوی آثار تخصصی‌تر و جهان زیبای ایران شناسی بگشایند.
قسمتی از متن کتاب
شاهنشاهی هخامنشی دولتی با چند زبان رسمی بود. در دربار مرکزی شاهنشاهی هخامنشی سه زبان فارسی باستان، ایلامی و آرامی کاربرد گستردۀ اداری و سیاسی داشتند، ولی زبان‌های مصری باستان، بابلی(اکدی) و یونانی نیز در ساتراپی‌های هخامنشی به کار می‌رفتند.
زبان ایلامی و زبان آرامی دو زبان اداری مهم شاهنشاهی هخامنشی بودند. ایلامی زبان رسمی دولت پیشین ایلام بود که تا کنون پیوند آن با هیچ خانوادۀ زبانی شناخته‌شده‌ای تایید نشده است. پارسیان سال‌ها پیش از بنیان‌گذاری شاهنشاهی هخامنشی با زبان ایلامی آشنا بودند و آن را برای امور اداری خود به کار می‌بردند و چنان‌که آوردیم، بیشتر لوحه‌های تخت جمشید به خط میخی ایلامی نوشته شده است.
آرامی یکی از زبان‌های خانوادۀ زبان‌های سامی بود که پیش از بنیان‌گذاری دولت هخامنشی به تدریج به عنوان زبان میانجی در میان‌رودان رواج یافته بود. زبان آرامی با الفبایی نوشته می‌شد که برای نگارش روی پوست بسیار مناسب بود، بنابراین کاربرد آن برای نگارش نامه‌های اداری به سرعت گسترش یافت.
هخامنشان زبان و خط آرامی را برای بخشی از امور اداری خود به ویژه نگارش نامه‌ها و فرمان‌ها پذیرفتند. زبان آرامی در قلمرو هخامنشیان رواج بسیار یافت و تحت تاثیر واژگان ایرانی دگرگون شد، به طوری که امروزه زبانشناسان از عنوان «آرامی امپراتوری» برای توصیف زبان آرامی ویژۀ دورۀ هخامنشی بهره می‌برند. شیوۀ کاربرد زبان آرامی چنین بود که شاه یا مقام بلندپایه فرمان یا نامه را به زبان فارسی دیکته می‌کرد، سپس دبیری آرامی متن را به خط و زبان آرامی ترجمه می‌کرد و می‌نوشت.
آن‌گاه نامه برای گیرنده فرستاده می‌شد، درآن‌جا بار دیگر از آرامی به فارسی (یا زبان دیگر) ترجمه می‌شد. سندهای برجای مانده نشان می‌دهد گیرندگان نامه‌های آرامی مقام‌های پارسی، لیدیایی، یونانی، مصری، خوارزمی و غیره بودند. (صفحه ۸۲)
کتاب هخامنشیان فرمانروایان جهان باستان نوشته محسن جعفری در ۱۲۸ صفحه مصور، با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه، قیمت ۱۸۰ هزار تومان در سال ۱۴۰۲ توسط انتشارات ققنوس منتشر شد.
