................................
خبرگزاری مهر
جمعه 21 شهریور 1399
................................
به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «انجیل یهودا» که از دست‌نوشته‌های چاکوس گردآوری شده، به‌تازگی با ترجمه شروین اولیایی توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۰۶ توسط انتشارات نشنال جئوگرافیک منتشر شده است.
این‌کتاب نخستین ترجمه فارسی انجیل یهودا است که نسخه اصلی‌اش بخشی از یک‌دست‌نوشته یا نسخه خطی پاپیروسی است که به‌نام «دست‌نوشته چاکوس» مشهور است. این‌نسخه خطی طی سال‌های پایانی دهه ۱۹۷۰ طی حفاری‌های مخفیانه‌ای در مصر کشف شد و با فراز و فرودهای بسیار به موسسه نشنال جئوگرافیک رسید. این‌موسسه هم به‌سرعت متخصصانی را برای ترمیم نسخه خطی گردآوری کرد و در سال ۲۰۰۶ اولین ویراست آن را منتشر کرد.
اصل انجیل یهودا که بر کاغذهای پاپیروس ثبت شده، به زبان قبطی و متعلق به قرن سوم یا چهارم میلادی است. این‌انجیل از زمان چاپش توسط نشنال جئوگرافیک تا امروز، بارها به زبان‌های مختلف ترجمه، بازبینی و تفسیر شده است. اما شروین اولیایی، آن را از نسخه اصلی و اولیه به فارسی ترجمه کرده است. کشف این‌انجیل در یکی از غارهای مصر، یکی از بزرگ‌ترین اکتشافات تاریخی قرن بیستم میلادی بود که هم‌طراز با کشف طومارهای بحرالمیت و انجیل‌های گنوسی نجع حمادی قرار می‌گیرد. این‌انجیل حدود هزار و ۷۰۰ سال مفقود بود.
همان‌طور که می‌دانیم یهودای اسخریوطی یکی از حواریون مسیح (ع) بود که به‌قول مسیحیان، حضرت عیسی (ع) را به کاهنان یهودی معبد سلیمان فروخت و باعث شد استادش به صلیب کشیده شود. خلاف انجیل‌ها و روایات معمول و شناخته‌شده مسیحی، انجیل یهودا، چهره‌ای مثبت از یهودای اسخریوطی ارائه می‌کند و او را الگوی کسانی نشان می‌دهد که می‌خواهند شاگرد واقعی عیسی مسیح باشند. موضوع این‌انجیل، بصیرت و وفاداری یهودا به‌عنوان الگوی شاگردی است و با همان‌داستان خیانت یهودا تمام می‌شود نه تصلیب حضرت عیسی (ع).
در کتابی که انتشارات ققنوس با عنوان «انجیل یهودا» چاپ کرده، ابتدا یادداشت مترجم فارسی، سپس یادداشت انجمن نشنال جئوگرافیک و سپس مقدمه چاپ شده که پس از آن‌ها، متن «انجیل یهودا» (ترجمه رودولف کاسر، ماروین میر و گرگور وُرست، با همکاری فرانسوا گُدار) درج شده است. پس از این‌مطالب هم بخش «تفسیرها» آمده که شامل این‌عناوین می‌شود:
داستان دست‌نوشته چاکوس و انجیل یهودا (رودولف کاسر)، مسیحیت زیر و رو می‌شود: بینش جایگزینِ انجیل یهودا (بارت د.اِرمن)، ایرنایوس لیونی و انجیل یهودا (گرگور وُرست)، یهودا و فرقه گنوسی (ماروین میر).
کتاب‌شناسی، معرفی مولفان و نمایه، هم آخرین بخش‌هایی هستند که در ترجمه فارسی «انجیل یهودا» چاپ شده‌اند.
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
نویسندگان برخی از این انجیل‌ها ناشناس‌اند، از جمله یکی از آن‌ها که انجیل حقیقت نام دارد. گفته می‌شود که برخی دیگر از آن‌ها را نزدیک‌ترین پیروان عیسی نگاشته‌اند، از جمله انجیل فیلیپ و، از آن هم مشهورتر، انجیل توماس که ۱۱۴ گفتار عیسی را شامل می‌شود که بسیاری از آن‌ها سابقا ناشناخته بودند.
انجیل توماس به‌راستی می‌تواند برجسته‌ترین کشف متعلق به مسیحیت باستان در دوران مدرسه باشد. اما اینک انجیلی دیگر پدیدار شده است، انجیلی که به سبب دسیسه موجود در آن با انجیل توماس رقابت می‌کند. این انجیل نیز منسوب به یکی از صمیمی‌ترین دوستان عیسی است و تعالیمی را در خود گنجانده که دور از تعالیمی است که سرانجام در نوشته‌های عهد جدید مشروع شمرده شدند. گرچه در این مورد ما از شاگردی حرف نمی‌زنیم که به علت سرسپردگی ابدی خود به عیسی شناخته شده است. درست برعکس، او یهودا اسخریوطی است، همان شاگردی که گفته شده دشمن خوبی عیسی است و در نهایت هم به او خیانت می‌کند.
تا قرن‌ها شایعاتی جریان داشت که می‌گفت چنین انجیلی وجود داشته است، اما ما تا این اواخر چیزی از محتوای آن نمی‌دانستیم. ظهور دوباره این انجیل در زمره بزرگ‌ترین یافته‌های مسیحیت باستان قرار می‌گیرد و بی‌شک مهم‌ترین کشف باستان‌شناسی در شصت سال اخیر است.
این‌کتاب با ۱۶۰ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۲۵ هزار تومان منتشر شده است.
