«اصل بنیاد» هایدگر ترجمه شد 1399/4/15

نمایش خبر

..............................

مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی

به نقل از ایبنا

 خرداد 1397

..............................

موضوع اصلی اندیشه‌های هایدگر هنوز هم «هستی» است

 کتاب «اصل بنیاد» نوشته مارتین هایدگر با ترجمه طالب جابری از سوی انتشارات ققنوس روانه بازار نشر شده است.

این کتاب متن درسگفتاری مهم و تاثیرگذار است که مارتین هایدگر آن را در نیم سال 1956ـ1955 در دانشگاه فرایبورگ ارائه کرده است و از آخرین نوشته‌های او محسوب می‌شود. پس از چند دهه تفکر فلسفی، موضوع اصلی اندیشه‌های هایدگر هنوز هم هستی است. اما او این بار می‌کوشد از منظر اصلی که آن را به نام لایب نیتس می‌شناسیم، یعنی «اصل جهت کافی» یا «اصل بنیاد» به هستی نزدیک شود. هایدگر قصد دارد با مباحث خود ما را برای جهشی در تفکر آماده کند که از طریق آن بتوانیم اصل لایب نیتس را نه همچون اصلی درباره بنیاد بلکه به مثابه اصلی راجع به هستی ببینیم. به عبارت دیگر، او در این جا نشان می‌دهد که اصل بنیاد در واقع یک اصل هستی است.

بنا بر آنچه که در مقدمه کتاب آمده است، هایدگر برای رسیدن به هدف خود از امکانات دو سرچشمه مهم استفاده می‌کند، یکی از امکانات زبان آلمانی و دیگری تاریخ تفکر مغرب زمین به مثابه تقدیر یا به بیان بهتر به مثابه حوالت هستی، برای نمونه یکی از راهنماهای اصلی تفکرات هایدگر در باب اصل بنیاد این واقعیت است که کلمه «satz» در عنوان این اصل در زبان آلمانی یعنی «satz vom grund» علاوه بر «اصل»، «گزاره» و بسیاری دلالت‌های دیگر به معنای «جهش» نیز هست.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «تفکر هایدگر رویدادی است که در زبان آلمانی اتفاق می‌افتد. یکی از علل اصلی دشواری فهم سخن او و انتقال آن به زبانی دیگر همین واقعیت است. این دشواری در کتاب حاضر دو چندان می‌شود. زیرا هایدگر در این جا در حال تجربه و ترجمه خود زبان آلمانی است، تجربه‌ای که گاهی در نسبت با خود این زبان اتفاق می‌افتد و گاهی در پیوند با زبان‌های لاتین و یونانی. زبان نزد هایدگر خانه هستی است و او همه گوشه و کنارهای آن را برای یافتن حکایات پنهان هستی می‌کاود. انتقال تمام این سفرها و تجربه‌های درون زبانی به زبان فارسی کاری سخت و در بسیاری موارد غیر ممکن بوده است.»

به گفته مترجم این اثر در مقدمه، تلاش شده است تا حد ممکن برای انتقال طنین کلام هایدگر، وقفه‌ و ساختار نحوی متن اصلی هایدگر به متن فارسی انتقال یابد تا از این رهگذر صورت درسگفتاری آن نیز محفوظ بماند.

در بخشی از پشت جلد کتاب می‌خوانیم: «اصل بنیاد ـ بنیاد اصل. در این جا چیزی در خود می‌چرخد. در این‌جا چیزی به دور حلقه می‌زند، اما قفل نمی‌شود، بلکه بلافاصله گشوده می‌شود. در این جا حلقه‌ای هست، حلقه‌ای زنده درست همانند مار. در این جا چیزی درست در پایانش خود را از سر می‌گیرد. اینجا سرآغازی هست، که همانا اتمام است.

هر چه شدیدتر به دنبال مهار مقادیر بزرگ انرژی باشیم، تا برای همیشه نیازهای انسان را به انرژی تامین کنیم، به همان اندازه توانمندی‌های انسان در ساحت ذاتیات برای ساختن و سکنی گزیدن ضعیف‌تر می‌شود. گونه‌ای بازی متقابل راز آمیز میان دعوی احاله بنیاد و محرومیت از خاک و زمین وجود دارد.»

کتاب «اصل بنیاد» نوشته مارتین هایدگر به ترجمه طالب جابری با شمارگان هزار و 100 نسخه در 240 صفحه به بهای 17 هزار تومان از سوی انتشارات ققنوس روانه بازار نشر شده است.