نقد روزنامه کارگزاران ادیسه انسان 1396/2/7

ما نمی‌دانیم نخستین گام را چه کسی برداشت که به اینجایی انجامید که اکنون در آن ایستاده‌ایم: برای ما انسان‌ها. این راز قطعا تا ابد ناگشوده باقی خواهد ماند، زیرا چه کسی می‌تواند بگوید چه تعداد سنگواره هنوز در زیر خاک پنهان است؟ هر چند امروز به برکت شیوه‌های پژوهشی نوین و اطلاعات جدید، جستجو به دنبال نیاکانمان کاملاً هدفمند به پیش می‌رود، با وجود این هنوز هم تصادف بهترین یار و یاور باستان‌شناسان و دیرین‌شناسان به حساب می‌آید. درست است که بسیاری از اکتشافات ممکن است تصادفاً صورت گرفته باشند، اما براساس اطلاعات امروز ما فرآیند فرگشت (تکامل) به هیچ روی به طور تصادفی انجام نگرفته است. ما برخی مراحل تکاملی را می‌دانیم، و به ویژه چرایی گذر از این مراحل را نیز می‌دانیم. با وجود این دانش بشری تاکنون موفق نشده است که مسیر فرگشتی (تکاملی) ما را به طور کامل مشخص کند، در نتیجه هر کشف نوینی می‌تواند تاریخ بشریت را به کلی زیر و رو سازد، به گونه‌ای که ناگزیر شویم تاریخ سرمنشاء خودمان را از نو بنویسیم. تاریخ بشریت از لحظه آغاز همواره با عزیمت به اقلیم‌های نو همراه بوده است. منشاء انسان در گرم دشت‌های آفریقا قرار دارد و تقریباً شش میلیون سال پیش ماجراجویی‌‌های انسان از آنجا آغاز گشت. موجودی میمون‌سان برای نخستین بار شروع به راست راه رفتن کرد، نخستین ابزارها را ساخت که بعدها این ابزارها به سلاح برای شکار حیوانات تبدیل شدند. سرانجام آن‌ها آتش را کشف کردند و موطن اولیه خود آفریقا را ترک کردند. تاریخ بشر ادیسه‌ای است پرفراز و فرود، ولی با نتیجه‌ای نامعلوم.