عصر اقتصاد
بسیارى از متفکران و تاریخدانان، انقلاب کبیر فرانسه را تأثیرگذارترین رویداد در سرنوشتجهان از قرون وسطى تاکنون مىدانند .انقلابى که با آرزوهاى بزرگ آغاز شد، با تغییردیدگاهها ادامه یافت و به دیکتاتورى ناپلئون بناپارت انجامید. گرچه انقلاب فرانسه در ابتدا به اهداف خود نرسید، اما به مثابه زلزلهاى تمام ارکانحکومتى آن روز را دچار تغییر کرد. این انقلاب و تأثیر آن بر سرنوشت ملل و حکومتهاى مختلف چنان در تاریخ معاصراهمیت یافت که کتابهاى بىشمارى در مورد آن نوشته شد. یکى از جدیدترین این کتابها از مجموعه تاریخ جهان، توسط انتشارات ققنوس روانهبازار نشر شده است. مجموعه تاریخ جهان از جمله کتب تاریخى - آموزشى است کهانتشارات لوسنت بوکس آمریکا آن را در سال 1995 منتشر کرد. اولین کتاب این مجموعه بانام امپراطورى ایران توسط همین ناشر در سال 79 با ترجمه مرتضى ثاقبفر منتشر شد. تاکنون نزدیک به 30 مجلد از این مجموعه 60 جلدى، ترجمه و منتشر شده که اغلبآنها حداقل بیش از یک بار تجدید چاپ شدهاند. جدیدترین کتابهاى مجموعه تاریخجهان عبارتند از امپراطورى هیتلر نوشته گیل استوارت ترجمه مهدى حقیقت خواه،انحطاط و فروپاشى امپراتورى روم نوشته دان ناردو ترجمه منوچهر پزشک و انقلابروسیه به قلم جانام. دان با ترجمه سهیل سمى. گفتنى است از این مجموعه در سومیندوره کتابهاى آموزشى رشد تقدیر به عمل آمده است. انقلاب فرانسه: شاید در نگاه اول، قطر کتاب براى توضیح یکى از مهمترین رویداد تاریخ معاصر، کم بهنظر آید. چرا که عادت کردهایم کتب تاریخى را حجیم ببینیم. اما کتاب در کمال ایجاز و بالحنى ساده، رویدادهاى مهم انقلاب کبیر فرانسه را شرح مىدهد. کتاب با شرح مختصرى از وضعیت فرانسه اواخر قرن هجدهم و ریشههاى اقتصادى واجتماعى نارضایتى مردم آغاز مىشود. نویسنده در همین ابتدا توضیح کوتاهى دربارهنقش فیلسوفان )به خصوص ژان ژاک روسو واضع نظریه قرارداد اجتماعى( در شکلدهىبه افکار نو براى طرح مطالبات جدید سیاسى، اجتماعى و اقتصادى مىدهد. سال 1789، شاه )لویى چهاردهم( مجلس عمومى طبقاتى را فرامىخواند، طبقه سوم)فرودستان جامعه فرانسه( مجلس خود را ملى اعلام مىکنند، در پاریس شورش مىشود، قلعه باستیل به چنگ معترضین مىافتد، مجلس ملى حقوق فئودالى را لغو مىکند، زنانکارگر به سمت ورساى حرکت مىکنند و شاه را به پاریس باز مىگردانند و... این خلاصه تمام اتفاقاتى است که در سال 1789، سلطنت را ابتدا در فرانسه و سپسدر کل اروپا سرنگون مىکند. شرح حوادث تا سال 1799 یعنى سال آغاز دیکتاتورىبناپارت ادامه مىیابد و نویسنده به همان سرعتى که رخدادها، پاریس را دستخوش تحولمىکند، آن را به رشته تحریر درآورده است. در عین حال نکاتى که احتیاج به توضیح بیشترى داشتهاند یا نکاتى که توضیح آنهادر متن اصلى سرعت آن را مىگرفت، در کادرهاى مجزا بدانها پرداخته شده است. ترجمه کتاب دقیق و روان ست و تقریباً هیچ کجاى متن با کلمات ثقیل و غیرقابل فهمروبرو نمىشویم. نکته قابل توجه، تعداد منابعى است که نویسنده براى نگارش دقیقتر و وقایع انقلابکبیر از آنها استفاده کرد. در پایان کتاب بیش از 25 گزارش، زندگینامه و کتاب به عنوان منابع مورد استفاده فیلیس کورزین )نویسنده) به خوانندگان معرفى شده است. نکته دیگرى که مىتوان به آن اشاره کرد. لحن بىطرف نویسنده است. متن نه به تعریفو طرفدارى مىپردازد و نه ضدیت و مخالفاتى را ابراز مىدارد و راوى صرفاً به گزارشماوقع مىپردازد. با این حال به نظر مىرسد یکى از برجستهترین مسایل انقلاب، یعنىکشتارهاى بىحد و حصر و راه افتادن حمام خون در پاریس، لیون و دیگر شهرهاى فرانسه،انتقامهاى کور و جو رعب و وحشت، مورد غفلت واقع شده است. گرچه فصلى از کتاب «حکومت وحشت» نامیده شده و در آن نظرات و عملکرد روبسپیر «رهبر ژاکوبنها» بررسى شده، اما فضاى رعب و وحشتى که ویژگى آن سالهاىپاریس بود بهخوبى منتقل نشده است. با تمام این اوصاف، کتاب انقلاب فرانسه به قلم فیلیس کورزین و ترجمه مهدى حقیقتخواه، براى آنان که مىخواهند با اطلاعات اصلى و مهم این رویداد تاریخى آشنا شوند،مفید است.
