در یکی دو سال اخیر ادبیات و کتاب مختص نوجوانان به درستی مورد توجه بعضی از ناشران بزرگ کشور قرار گرفته و تلاش شده حلقه مفقوده بین کتاب‌های کودکان و آثار بزرگسالان متصل شود.
ققنوس، یکی از ناشران پیشگام در این زمینه است که پروژه‌های سنگین چند ده‌جلدی داستانی و غیرداستانی را پی گرفته است. آثاری که نوجوانان از طریق آنها می‌توانند با زبانی سبک‌تر با تاریخ جهان و همینطور مفاهیم علمی و اجتماعی آشنا شوند. من دو کتاب از سری چهره‌های برجسته تاریخ جهان ترجمه کرده‌ام درباره «اسکندر» و «کلئوپاترا» و اعتراف می‌کنم هنگام ترجمه این کتاب‌ها، نکات بسیاری درباره تاریخ جهان و این شخصیت‌ها یافتم که برای خودم مفید بود.
در بخش کتاب‌های غیرداستانی نوجوانان نیز ققنوس کتاب‌های خوبی منتشر کرده است. یکی از این کتاب‌ها، «باستان‌شناسی»، نوشته ریچارد پنچیک است و ترجمه آن را ساقی نخعی‌زاده برعهده داشته است.
این کتاب حاشیه جالب‌توجهی هم دارد. نخعی‌زاده، مترجم کتاب در مقدمه کوتاهی که بر کتاب نوشته اشاره کرده که نامه‌ای برای نویسنده کتاب نوشت و از او تشکر کرد. اما از او گله کرد که چرا به ایران نپرداخته است.
آقای پنچک هم در پاسخ گفته «... درست است. ایران کشور بسیار مهمی است، اما من این کتاب را در هماهنگی با برنامه درسی بچه‌های آمریکایی نوشته‌ام و اگر فرصتی دست بدهد دوباره روی آن کار می‌کنم...»
ریچارد پنچک از درخواست مترجم برای نوشتن مقدمه‌ای بر ترجمه فارسی کتاب، استقبال کرده و نوشته است: «از صمیم قلب آرزو می‌کنم این کتاب به مطالعات‌تان در زمینه دانش جذاب باستان‌شناسی کمک کند... هر چند لازم است به این نکته مهم اشاره کنم که هنگام نوشتن کتاب نتوانستم به‌طور خاص به فرهنگ ایران بپردازم، چون از یک طرف مطالب زیادی بود که باید آنها را در کتاب می‌گنجاندم و از طرف دیگر تعداد صفحه‌ها نباید از حد معینی بیشتر می‌شد. حالا دلم می‌خواهد از این فرصت استفاده کنم و بگویم کشورتان گذشته‌ای بسیار غنی و شکوهمند دارد و میراثی که از هزاران سال پیش به جای مانده است از زیبایی و نوآوری حکایت می‌کند.»
آقای پنچک هم چنین نوشته:«مثلا ویرانه‌های تخت جمشید استان فارس- که نخستین‌بار در دهه ۱۹۳۰ میلادی به‌طور علمی حفاری شد- از مشهورترین و شگفت‌آورترین یادگارهای دوران باستان در سراسر جهان است و نقش‌برجسته‌های آن، فرهنگ غنی سازندگانش را به ما نشان می‌دهد.»
در این کتاب مخاطب مطالب مفید و جالبی درباره روش کار باستان‌شناسان، انسان‌های نخستین، دوره یخبندان و دوره نوسنگی، نخستین تمدن‌ها، یونان و روم و دنیای نو می‌خواند.
اگرچه این کتاب برای نوجوانان نوشته‌شده، اما فکر می‌کنم هر بزرگسالی آن را بخواند، چیزهای بسیار جالبی خواهد یافت که هرگز فکرشان را هم نمی‌کرده است.
