کتابخوان شدن مردم نیازمند اعتماد‌سازی دوبار: مصاحبه روزنامه ایران با مسئول انتشارات ققنوس 1396/2/7

امیر حسین‌زادگان* برگزاری یک سری جلسات و همایش‌های فرهنگی - ادبی مهم‌ترین دستاوردی است که در سال‌های اخیر در خلال برپایی هفته کتاب دیده ایم. از همین‌رو معتقدم که تا به امروز شاهد اتفاق چندان خاصی در هفته‌های برگزار شده نبوده‌ایم. آن‌طور که روال بوده در طول یک هفته عده‌ای می‌آمدند از کتاب می‌گفتند و بعد از اتمام آن چند روز باز هم کتاب به فراموشی سپرده می‌شد. البته صحبت‌های آقای دکتر صالحی در دیداری که با اهالی رسانه داشتند اتفاق خوبی به شمار می‌آید. با توجه به همین گفته‌ها هم امیدوارم شرایط بهتری برای کتاب و فعالان آن فراهم شود. به عقیده من یکی از مهم‌ترین عواملی که در سال‌های اخیر منجر به دور شدن مردم از کتاب و کتابخوانی شده بی‌اعتماد شدن آن‌ها به کتاب‌های منتشر شده است. شاید بد نباشد که در ارتباط با این موضوع مثالی بزنم. همان طور که می‌دانید بحث ممیزی و به عبارت عامیانه‌اش سانسور چندان در کتاب‌های درسی محسوس نیست. با وجود این حتی افرادی که برای خرید کتاب‌های درسی مراجعه می‌کنند از فروشنده می‌خواهند که چاپ قدیم کتاب موردنظرشان را به آن‌ها بدهد. این که مردم حتی برای کتاب‌های درسی هم به دنبال کتابی بدون سانسور باشند اتفاق خوبی نیست. از آن جایی که هدف از برپایی هفته کتاب هم نزدیک شدن مردم به کتاب‌ و کتابخوانی است بهتر است قبل از هر چیز به خواسته مردم توجه شود. سلیقه‌ای که مردم در کتابخانه‌ها هم به راحتی به آن دست نمی‌یابند. متأسفانه اغلب کتابخانه‌ها اقدام به تهیه کتاب‌هایی می‌کنند که بیشتر مطابق با سلیقه خودشان است تا خواسته مردم. اگر ما خواهان جذب مردم به سمت کتاب هستیم باید به سلیقه آن‌ها توجه کنیم. در چند سال گذشته بویژه در دولت دهم جلوی انتشار خیلی از کتاب‌هایی که مردم می‌خواستند گرفته شد. این در حالی است که فروش این کالای فرهنگی به نوعی رونق کتابخوانی ا‌ست و این هدف بیشتر با کتاب‌هایی فراهم می‌شود که از سوی مردم خریداری می‌شوند نه کتاب‌هایی که سازمان‌ها یا کتابخانه‌ها خریداری می‌کنند! اجازه بدهید مثال دیگری بگویم. در نمایشگاه کتاب سال‌های گذشته درخصوص کتاب‌های پرفروش برای هر کدام بالای هزار نسخه فروش داشتیم. جالب اینجاست که تعداد قابل توجهی از این کتاب‌ها در نمایشگاه چند سال اخیر گرفتار ممیزی شدند. در آخرین نمایشگاه کتاب تهران که نشر ما در آن حضور داشت کتاب‌های جدیدی که جای آن‌ها را گرفتند به دلایلی چون نا‌آشنا بودن مخاطب در نهایت تا 300-200 نسخه فروش رفت. نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، امسال با استقبالی همچون دوره‌های قبل روبه‌رو نشد. مردم با توجه به اعمال سلیقه‌هایی که انجام شده دچار بی‌اعتمادی شده‌اند و خواه‌ناخواه علاقه آن‌ها هم به کتابخوانی کمتر شده است. از طرف دیگر روزگار ما روزگاری نیست که بگوییم اگر جلوی کتابی گرفته شود مخاطب دیگر دستش هم به آن نمی‌رسد! مخاطب اگر بخواهد هم از طریق دستفروشان و هم از طریق فضای مجازی به آن دست پیدا می‌کند. باز هم می‌گویم اگر هدف از برپایی هفته کتاب افزایش سرانه مطالعه کتاب است بهتر است صحبت‌های آقای صالحی، معاون فرهنگی ارشاد محقق شود. اگر گفته‌های ایشان به سرانجام برسد ما شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود. ٭ مدیر مسئول انتشارات ققنوس روزنامه ایران 92/9/2