ترجمه‌های بهتر؛ شرایط سخت‌تر: گزارش فرهیختگان از بازار نشر و عرضه کتب فلسفی در گفت‌وگو با ناشران این آثار: دوشنبه بیست و سوم دیماه نود و دو 1396/2/7
سجاد صداقت
کتاب و کتاب خواندن همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دلسوزان فرهنگ و اندیشه در ایران بوده است؛ دغدغه‌ای مشترک که نه‌تنها بعضی از نهادهای دولتی را دربرگرفته بلکه بخش‌های خصوصی و عمومی از جامعه را نیز با آن درگیر کرده است. همواره طی آمارهای گوناگونی که در طول سالیان اخیر منتشر شده، سرانه کتابخوانی در کشور ما پایین بوده است. به این ترتیب همه حوزه‌های مربوط به کتاب نیز از پایین بودن این سرانه ضرر و زیان دیده‌اند. هر چه قیمت کتاب و مواد مورد نیاز برای تولید آن بالاتر می‌رود، سرانه کتاب خوانان نیز پایین‌تر می‌آید. اما در این میان در حوزه کتب فلسفی وضع بازار اندکی دگرگون است. بعضی از ناشران معتقدند این گونه کتب به دلیل آنکه طیف خاصی را پوشش می‌دهد و در دایره علاقه همه افراد قرار نمی‌گیرد، پس مخاطبان آن نیز گروه معدودی را تشکیل می‌دهند. در حالی که عده‌ای دیگر خلاف این نظر را دارند و علاقه‌مندان به کتب فلسفی را همان گروه کتاب‌خوان جامعه می‌دانند. وضعیتی که در مورد کتب فلسفی و چالش‌های حوزه نشر در این بخش وجود دارد، ما را به تهیه گزارشی در این باره واداشت؛ گزارشی که در آن پای صحبت ناشرانی نشستیم که بیش از دیگر هم‌صنفان خود به نشر کتب فلسفی علاقه نشان می‌دهند. هر چند برخی از این ناشران در حوزه‌های دیگری نیز فعالیت دارند اما گویا حوزه کتب فلسفی جایگاه ویژه‌ای برای آنان دارد. گزارش فرهیختگان از وضعیت کتاب‌های فلسفی و چالش‌ها و آسیب‌های این حوزه را در ادامه می‌خوانید.
چالش‌های حوزه نشر کتب فلسفی
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که اکنون همه ناشران کشور با آن دست به گریبان هستند، پایین بودن تیراژ کتاب و به‌ویژه کتاب‌های فلسفی است. محمد حسین غفاری مدیر انتشارات حکمت در این باره معتقد است: «ما در کل سیستم نشر با کاهش تیراژ مواجهیم و این مساله فقط مختص حوزه فلسفه نیست. البته این مساله درباره کتب آموزشی و کنکوری صدق نمی‌کند اما در سایر حوزه‌ها کاهش تیراژ به‌طور ملموس وجود دارد.» اما سعید اردهالی مدیر انتشارات اختران در این باب نظر دیگری دارد. او که در ابتدای گفت‌وگو با فرهیختگان تاکید می‌کند انتشارات اختران به مدت پنج سال نتوانسته کتابی چاپ کند و اکنون در مقام یک فروشنده کتاب به این سوالات پاسخ می‌گوید، معتقد است: «فلسفه موضوعی است که یک قشر خاص و محدود به آن می‌پردازند و این قشر یا به مطالعه آن مشغول هستند یا مشق فلسفه می‌کنند یا درس فلسفه می‌خوانند. برخلاف روانشناسی که همه به نوعی به آن رجوع می‌کنند و به قدر نیاز از آن بهره می‌برند، فلسفه حوزه خاص‌تر و محدودتری دارد و هر چه کتاب سنگین‌تر باشد مخاطب خاص‌تر نیز پیدا می‌کند. پس خیلی عجیب نیست که فلسفه نسبت به برخی حوزه‌ها تیراژ کمتری داشته باشد.» هر چند اردهالی در باب انتشار کتبی چون کتاب‌های تاریخ فلسفه نگاه دیگری دارد: «بعضی از کتب تاریخ فلسفه تجدید چاپ می‌شوند زیرا گزارشی کلی از روند فلسفه بوده و راحت خوان‌تر هستند. کتاب‌های فلسفی که برای عموم منتشر می‌شوند استقبال بیشتری از کتب خاص‌تر فلسفه دارند.» صحبت‌های احمد طهوری مدیر روابط‌عمومی انتشارات ققنوس نیز در این میان شنیدنی است. او در پاسخ به چرایی پایین بودن تیراژ کتب فلسفی می‌گوید: «اتفاقا کتاب‌های فلسفی در انتشارات ققنوس اقبال بیشتری دارند و با تیراژ بالاتری چاپ می‌شوند.» البته طهوری کاهش تیراژ کتاب در جامعه را می‌پذیرد اما معتقد است: «موضوع کاهش تیراژ یک موضوع کلی است و ما به‌طور عمومی با فقر تیراژ مواجه هستیم. کتاب‌های فلسفی با حداقل تیراژ 1100 چاپ می‌شوند، این در حالی است که ما کتبی با تیراژ 600 و حتی 150 هم داریم.»
ترجمه‌های بد- مترجمان خوب
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در بازار کتب فلسفی با آن روبه‌رو هستیم وجود کتاب‌های بسیار زیاد ترجمه است. این مطلب یکی از مواردی است که در این حوزه به وضوح به چشم می‌خورد. ترجمه در حوزه فلسفه بخش اصلی چاپ و انتشار کتاب‌های این حوزه را تشکیل می‌دهد. اردهالی مدیر انتشارات اختران درباره ارزیابی خود از سطح کیفیتی ترجمه آثار فلسفی می‌گوید: «امروزه ترجمه‌ها در حوزه کتب فلسفی بهتر شده است. عده‌ای از مترجمان خوب که از قدیم مشغول فعالیت بوده‌اند و مترجمان تازه‌ای که به این حوزه وارد شده‌اند، آثار متنوع‌تری را ترجمه کرده‌اند.» نگاه احمد طهوری در این باره اندکی تفاوت دارد. او که نگاه خاص خود را در ترجمه آثار فلسفی بر کارهای انتشارات ققنوس متمرکز کرده با اشاره به این فعالیت‌ها می‌گوید: «ترجمه آثار فلسفی در انتشارات ققنوس با توجه به اساتید بزرگ این حوزه مانند استاد فولادوند، استاد جمادی، استاد صانعی‌دره‌بیدی، دکتر علیا و... دارای سطح کیفی مناسبی هستند. کتاب‌هایی که این استادان ارائه می‌دهند سطح تراز اولی دارند و همچنین دارای سطح بالایی از نظر ترجمه هستند. دانشجویانی که در مکتب این استادان بوده‌اند نیز افراد باسواد و مسلطی هستند که به این عرصه وارد شده‌اند و کارهای باکیفیتی را ارائه داده‌اند.» غفاری مدیر انتشارات حکمت نیز به این مساله از همین زاویه نگاه می‌کند: «ما یک نسل خوب مترجم در کشور داریم که در طول زمان مترجمان خوبی شده‌اند.» اما غفاری به نکته بسیار مهمی درباره ترجمه آثار فلسفی و به‌طور کلی ترجمه در ایران اشاره می‌کند که کمتر به آن پرداخته شده است: «در گذشته پروسه این گونه بود که سعی می‌شد علاوه‌بر ترجمه خوب اکثر کارهای فلسفی از یک ویرایش خوب نیز بهره‌مند باشند یعنی یک ویراستار بنام و حرفهای کارها را ویرایش می‌کرد. اما به‌دلیل افزایش هزینه‌ها ما مجبور هستیم پروسه ویرایش را یا نادیده بگیریم یا سطح آن را پایین بیاوریم. به همین دلیل باعث شدیم که مخاطب حس کند سطح ترجمه‌ها پایین آمده است.»
رونق بازار یا سطح نازل ترجمه‌ها
بدون‌شک یکی از مسائلی که درباره کتب حوزه فلسفه وجود دارد ترجمه چند باره آثار فلسفی توسط چندین مترجم و ناشر است. مدیران انتشارات ققنوس، حکمت و اختران در پاسخ به این سوال که چنین وضعیتی نشان رونق بازار نشر کشور است یا سطح نازل ترجمه‌ها، حرفهای تازه‌ای به زبان می‌آورند. طهوری، مدیر روابط‌عمومی انتشارات ققنوس در این باره معتقد است: «ما بیشتر به ترجمه گرایش داریم.» البته او به نکته مهمی نیز اشاره می‌کند: «تمایل به چاپ ترجمه بیشتر از تمایل به کتب تالیفی است و این نشان‌دهنده این است که ما در تولید علم و اندیشه خیلی خوب عمل نکرده‌ایم. من در این مساله خیلی صلاحیت ندارم اما این پدیده را نازل ارزیابی می‌کنم. البته بخشی از این موضوع به کشش این کتب ربط دارد؛ ترجمه‌های تکراری بازار را قبضه کرده و این نازل بودن سطح کارها را نشان می‌دهد.» مدیر انتشارات حکمت نیز در این زمینه می‌گوید: «بعضی از آثار در ذات خود می‌طلبند که چند مترجم آنها را ترجمه کنند اما این به‌طور کلی از ضعف سیستم نشر ناشی می‌شود. ناشران با یکدیگر هماهنگ نیستند و برخی آثار به‌طور ناخواسته توسط چندین مترجم ترجمه می‌شوند.» غفاری چنان که در پاسخ به سایر سوالات نیز به نکته‌های مهمی اشاره دارد، در پاسخ به این سوال نیز از اتفاق مهمی در حوزه ترجمه کتب فلسفی پرده برمی‌دارد: «یکسری مترجمان خوب داشتیم که در حوزه تخصصی خود کار نکردند و این به وضوح در ترجمه‌هایشان هویدا شد. مثلا شخصی فلسفه نمی‌داند و مترجم آثار سیاسی است و اقدام به ترجمه تاریخ فلسفه می‌کند. به این دلیل است که دقیقا در جایی که با واژه‌ها و مفاهیم تخصصی و فلسفی مواجهیم، اشتباهات فاحش مترجم آشکار می‌شود.» البته مدیر انتشارات حکمت یک دلیل منطقی برای این مساله ذکر می‌کند: «وضع نامطلوب مترجمان آنها را وادار می‌کند که به ترجمه هر اثری دست بزنند تا امرار معاش کنند و صرفا در حوزه تخصصی خود کار نکنند.»
نویسنده یا مترجم؟ مساله این است
مدیر انتشارات حکمت در پاسخ به این سوال که اولویت آنان در عرضه آثار فلسفی براساس نام نویسنده است یا مطلبی که نگاشته، می‌گوید: «این دو، اصولا جداشدنی نیستند. اگر یک شخص یا یک موضوع مهم وجود داشته باشد، ما آن اثر را در اولویت قرار می‌دهیم. مدیر انتشارات اختران اما اولویت خود را مخاطب می‌داند: «مخاطب مهم‌تر است، هم از این جهت که چه چیزی برای او مفید‌تر است و هم از این جهت که چه مطلبی مورد اقبالش قرار می‌گیرد. اصل ماجرا مخاطب است و او باید تعیین کند که چه چیزی را می‌خواهد.» مدیر روابط‌عمومی انتشارات ققنوس نیز می‌گوید: «اولویت آن چیزی است که مترجم ارائه می‌دهد. البته به شهرت و مقام مترجم نیز اهمیت می‌دهیم. صحت و سقم ترجمه و نام نویسنده نیز برای ما ملاک است اما این‌گونه نیست که کارهای با کیفیت را از افراد نه‌چندان معروف نپذیریم. برای مثال کتاب‌هایی از مترجمانی جوان در این سال‌ها توسط انتشارات ما چاپ شده زیرا اولویت ما کارهای با کیفیتی است که مترجم به ما ارائه می‌دهد.»
نحوه انتخاب یک اثر فلسفی
طهوری، مدیر روابط‌عمومی انتشارات ققنوس در پاسخ به این سوال که نحوه انتخاب یک کتاب برای این ناشر چگونه است، می‌گوید: «شورایی متشکل از سه یا چهار نفر صاحب‌نظر وجود دارد که درباره کتاب‌ها بحث و آنها را ارزیابی می‌کند. مسائل مورد بررسی شامل این موارد می‌شود که آیا این کتاب قبلا ترجمه شده یا خیر، کیفیت و صحت و سقم ترجمه در چه حدی است و مسائلی از این قبیل.» غفاری مدیر انتشارات حکمت اما از زاویه‌ای دیگر به پاسخ این سوال می‌پردازد: «در حوزه نشر باید محتاطانه عمل کرد وگرنه ناشر دچار مشکل می‌شود. ما هم‌اکنون کتب بسیار مهمی از تراث اسلامی‌مان داریم اما مجبوریم محتاطانه عمل کرده و کتبی با حجم کمتر را منتشر کنیم. در کنار آنها سالانه یک یا دو عنوان کتب مهم ولی از لحاظ فروش زمان‌بر را نیز منتشر می‌کنیم.»
ممیزی کتب فلسفی
آسان‌تر یا سخت‌تر
سوال پایانی فرهیختگان درباره چگونگی ممیزی کتاب‌های فلسفی است. احمد طهوری در این‌باره اظهار می‌کند: «فلسفه گستره وسیعی دارد و طبیعتا ممیزی ارشاد نمی‌تواند تساهل بیشتری راجع به آن داشته باشد. در این حوزه نیز مانند حوزه‌های دیگر ممیزی اعمال می‌شود و فرق چندانی بین این حوزه و دیگر حوزه‌ها در زمینه ممیزی وجود ندارد.» نکته‌ای که در نظرگاه محمدحسین غفاری به‌گونه‌ای دیگر نگریسته می‌شود این است که: «در حوزه ممیزی حساس‌ترین موضوع بخش ادیان و ادبیات است و در حوزه فلسفه ما مشکل آن‌چنانی نداشته‌ایم. امکانش وجود دارد که در ممیزی به یک فرد خاص حساس باشند ولی به‌طور کلی مشکل چندانی وجود ندارد.» حرفهای سعید اردهالی در این باره نیز شنیدنی است. او می‌گوید: «فرقی وجود ندارد. برخی از ممیزان شرح صدر دارند و می‌دانند خواننده و مخاطب کیست و ایرادی نمی‌گیرند اما برخی متوجه این امور نیستند و کتاب را ناقص می‌کنند.»
کتاب و کتاب خواندن همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دلسوزان فرهنگ و اندیشه در ایران بوده است؛ دغدغه‌ای مشترک که نه‌تنها بعضی از نهادهای دولتی را دربرگرفته بلکه بخش‌های خصوصی و عمومی از جامعه را نیز با آن درگیر کرده است. همواره طی آمارهای گوناگونی که در طول سالیان اخیر منتشر شده، سرانه کتابخوانی در کشور ما پایین بوده است. به این ترتیب همه حوزه‌های مربوط به کتاب نیز از پایین بودن این سرانه ضرر و زیان دیده‌اند. هر چه قیمت کتاب و مواد مورد نیاز برای تولید آن بالاتر می‌رود، سرانه کتاب خوانان نیز پایین‌تر می‌آید. اما در این میان در حوزه کتب فلسفی وضع بازار اندکی دگرگون است. بعضی از ناشران معتقدند این گونه کتب به دلیل آنکه طیف خاصی را پوشش می‌دهد و در دایره علاقه همه افراد قرار نمی‌گیرد، پس مخاطبان آن نیز گروه معدودی را تشکیل می‌دهند. در حالی که عده‌ای دیگر خلاف این نظر را دارند و علاقه‌مندان به کتب فلسفی را همان گروه کتاب‌خوان جامعه می‌دانند. وضعیتی که در مورد کتب فلسفی و چالش‌های حوزه نشر در این بخش وجود دارد، ما را به تهیه گزارشی در این باره واداشت؛ گزارشی که در آن پای صحبت ناشرانی نشستیم که بیش از دیگر هم‌صنفان خود به نشر کتب فلسفی علاقه نشان می‌دهند. هر چند برخی از این ناشران در حوزه‌های دیگری نیز فعالیت دارند اما گویا حوزه کتب فلسفی جایگاه ویژه‌ای برای آنان دارد. گزارش فرهیختگان از وضعیت کتاب‌های فلسفی و چالش‌ها و آسیب‌های این حوزه را در ادامه می‌خوانید.
چالش‌های حوزه نشر کتب فلسفی
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که اکنون همه ناشران کشور با آن دست به گریبان هستند، پایین بودن تیراژ کتاب و به‌ویژه کتاب‌های فلسفی است. محمد حسین غفاری مدیر انتشارات حکمت در این باره معتقد است: «ما در کل سیستم نشر با کاهش تیراژ مواجهیم و این مساله فقط مختص حوزه فلسفه نیست. البته این مساله درباره کتب آموزشی و کنکوری صدق نمی‌کند اما در سایر حوزه‌ها کاهش تیراژ به‌طور ملموس وجود دارد.» اما سعید اردهالی مدیر انتشارات اختران در این باب نظر دیگری دارد. او که در ابتدای گفت‌وگو با فرهیختگان تاکید می‌کند انتشارات اختران به مدت پنج سال نتوانسته کتابی چاپ کند و اکنون در مقام یک فروشنده کتاب به این سوالات پاسخ می‌گوید، معتقد است: «فلسفه موضوعی است که یک قشر خاص و محدود به آن می‌پردازند و این قشر یا به مطالعه آن مشغول هستند یا مشق فلسفه می‌کنند یا درس فلسفه می‌خوانند. برخلاف روانشناسی که همه به نوعی به آن رجوع می‌کنند و به قدر نیاز از آن بهره می‌برند، فلسفه حوزه خاص‌تر و محدودتری دارد و هر چه کتاب سنگین‌تر باشد مخاطب خاص‌تر نیز پیدا می‌کند. پس خیلی عجیب نیست که فلسفه نسبت به برخی حوزه‌ها تیراژ کمتری داشته باشد.» هر چند اردهالی در باب انتشار کتبی چون کتاب‌های تاریخ فلسفه نگاه دیگری دارد: «بعضی از کتب تاریخ فلسفه تجدید چاپ می‌شوند زیرا گزارشی کلی از روند فلسفه بوده و راحت خوان‌تر هستند. کتاب‌های فلسفی که برای عموم منتشر می‌شوند استقبال بیشتری از کتب خاص‌تر فلسفه دارند.» صحبت‌های احمد طهوری مدیر روابط‌عمومی انتشارات ققنوس نیز در این میان شنیدنی است. او در پاسخ به چرایی پایین بودن تیراژ کتب فلسفی می‌گوید: «اتفاقا کتاب‌های فلسفی در انتشارات ققنوس اقبال بیشتری دارند و با تیراژ بالاتری چاپ می‌شوند.» البته طهوری کاهش تیراژ کتاب در جامعه را می‌پذیرد اما معتقد است: «موضوع کاهش تیراژ یک موضوع کلی است و ما به‌طور عمومی با فقر تیراژ مواجه هستیم. کتاب‌های فلسفی با حداقل تیراژ 1100 چاپ می‌شوند، این در حالی است که ما کتبی با تیراژ 600 و حتی 150 هم داریم.»
ترجمه‌های بد- مترجمان خوب
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در بازار کتب فلسفی با آن روبه‌رو هستیم وجود کتاب‌های بسیار زیاد ترجمه است. این مطلب یکی از مواردی است که در این حوزه به وضوح به چشم می‌خورد. ترجمه در حوزه فلسفه بخش اصلی چاپ و انتشار کتاب‌های این حوزه را تشکیل می‌دهد. اردهالی مدیر انتشارات اختران درباره ارزیابی خود از سطح کیفیتی ترجمه آثار فلسفی می‌گوید: «امروزه ترجمه‌ها در حوزه کتب فلسفی بهتر شده است. عده‌ای از مترجمان خوب که از قدیم مشغول فعالیت بوده‌اند و مترجمان تازه‌ای که به این حوزه وارد شده‌اند، آثار متنوع‌تری را ترجمه کرده‌اند.» نگاه احمد طهوری در این باره اندکی تفاوت دارد. او که نگاه خاص خود را در ترجمه آثار فلسفی بر کارهای انتشارات ققنوس متمرکز کرده با اشاره به این فعالیت‌ها می‌گوید: «ترجمه آثار فلسفی در انتشارات ققنوس با توجه به اساتید بزرگ این حوزه مانند استاد فولادوند، استاد جمادی، استاد صانعی‌دره‌بیدی، دکتر علیا و... دارای سطح کیفی مناسبی هستند. کتاب‌هایی که این استادان ارائه می‌دهند سطح تراز اولی دارند و همچنین دارای سطح بالایی از نظر ترجمه هستند. دانشجویانی که در مکتب این استادان بوده‌اند نیز افراد باسواد و مسلطی هستند که به این عرصه وارد شده‌اند و کارهای باکیفیتی را ارائه داده‌اند.» غفاری مدیر انتشارات حکمت نیز به این مساله از همین زاویه نگاه می‌کند: «ما یک نسل خوب مترجم در کشور داریم که در طول زمان مترجمان خوبی شده‌اند.» اما غفاری به نکته بسیار مهمی درباره ترجمه آثار فلسفی و به‌طور کلی ترجمه در ایران اشاره می‌کند که کمتر به آن پرداخته شده است: «در گذشته پروسه این گونه بود که سعی می‌شد علاوه‌بر ترجمه خوب اکثر کارهای فلسفی از یک ویرایش خوب نیز بهره‌مند باشند یعنی یک ویراستار بنام و حرفهای کارها را ویرایش می‌کرد. اما به‌دلیل افزایش هزینه‌ها ما مجبور هستیم پروسه ویرایش را یا نادیده بگیریم یا سطح آن را پایین بیاوریم. به همین دلیل باعث شدیم که مخاطب حس کند سطح ترجمه‌ها پایین آمده است.»
رونق بازار یا سطح نازل ترجمه‌ها
بدون‌شک یکی از مسائلی که درباره کتب حوزه فلسفه وجود دارد ترجمه چند باره آثار فلسفی توسط چندین مترجم و ناشر است. مدیران انتشارات ققنوس، حکمت و اختران در پاسخ به این سوال که چنین وضعیتی نشان رونق بازار نشر کشور است یا سطح نازل ترجمه‌ها، حرفهای تازه‌ای به زبان می‌آورند. طهوری، مدیر روابط‌عمومی انتشارات ققنوس در این باره معتقد است: «ما بیشتر به ترجمه گرایش داریم.» البته او به نکته مهمی نیز اشاره می‌کند: «تمایل به چاپ ترجمه بیشتر از تمایل به کتب تالیفی است و این نشان‌دهنده این است که ما در تولید علم و اندیشه خیلی خوب عمل نکرده‌ایم. من در این مساله خیلی صلاحیت ندارم اما این پدیده را نازل ارزیابی می‌کنم. البته بخشی از این موضوع به کشش این کتب ربط دارد؛ ترجمه‌های تکراری بازار را قبضه کرده و این نازل بودن سطح کارها را نشان می‌دهد.» مدیر انتشارات حکمت نیز در این زمینه می‌گوید: «بعضی از آثار در ذات خود می‌طلبند که چند مترجم آنها را ترجمه کنند اما این به‌طور کلی از ضعف سیستم نشر ناشی می‌شود. ناشران با یکدیگر هماهنگ نیستند و برخی آثار به‌طور ناخواسته توسط چندین مترجم ترجمه می‌شوند.» غفاری چنان که در پاسخ به سایر سوالات نیز به نکته‌های مهمی اشاره دارد، در پاسخ به این سوال نیز از اتفاق مهمی در حوزه ترجمه کتب فلسفی پرده برمی‌دارد: «یکسری مترجمان خوب داشتیم که در حوزه تخصصی خود کار نکردند و این به وضوح در ترجمه‌هایشان هویدا شد. مثلا شخصی فلسفه نمی‌داند و مترجم آثار سیاسی است و اقدام به ترجمه تاریخ فلسفه می‌کند. به این دلیل است که دقیقا در جایی که با واژه‌ها و مفاهیم تخصصی و فلسفی مواجهیم، اشتباهات فاحش مترجم آشکار می‌شود.» البته مدیر انتشارات حکمت یک دلیل منطقی برای این مساله ذکر می‌کند: «وضع نامطلوب مترجمان آنها را وادار می‌کند که به ترجمه هر اثری دست بزنند تا امرار معاش کنند و صرفا در حوزه تخصصی خود کار نکنند.»
نویسنده یا مترجم؟ مساله این است
مدیر انتشارات حکمت در پاسخ به این سوال که اولویت آنان در عرضه آثار فلسفی براساس نام نویسنده است یا مطلبی که نگاشته، می‌گوید: «این دو، اصولا جداشدنی نیستند. اگر یک شخص یا یک موضوع مهم وجود داشته باشد، ما آن اثر را در اولویت قرار می‌دهیم. مدیر انتشارات اختران اما اولویت خود را مخاطب می‌داند: «مخاطب مهم‌تر است، هم از این جهت که چه چیزی برای او مفید‌تر است و هم از این جهت که چه مطلبی مورد اقبالش قرار می‌گیرد. اصل ماجرا مخاطب است و او باید تعیین کند که چه چیزی را می‌خواهد.» مدیر روابط‌عمومی انتشارات ققنوس نیز می‌گوید: «اولویت آن چیزی است که مترجم ارائه می‌دهد. البته به شهرت و مقام مترجم نیز اهمیت می‌دهیم. صحت و سقم ترجمه و نام نویسنده نیز برای ما ملاک است اما این‌گونه نیست که کارهای با کیفیت را از افراد نه‌چندان معروف نپذیریم. برای مثال کتاب‌هایی از مترجمانی جوان در این سال‌ها توسط انتشارات ما چاپ شده زیرا اولویت ما کارهای با کیفیتی است که مترجم به ما ارائه می‌دهد.»
نحوه انتخاب یک اثر فلسفی
طهوری، مدیر روابط‌عمومی انتشارات ققنوس در پاسخ به این سوال که نحوه انتخاب یک کتاب برای این ناشر چگونه است، می‌گوید: «شورایی متشکل از سه یا چهار نفر صاحب‌نظر وجود دارد که درباره کتاب‌ها بحث و آنها را ارزیابی می‌کند. مسائل مورد بررسی شامل این موارد می‌شود که آیا این کتاب قبلا ترجمه شده یا خیر، کیفیت و صحت و سقم ترجمه در چه حدی است و مسائلی از این قبیل.» غفاری مدیر انتشارات حکمت اما از زاویه‌ای دیگر به پاسخ این سوال می‌پردازد: «در حوزه نشر باید محتاطانه عمل کرد وگرنه ناشر دچار مشکل می‌شود. ما هم‌اکنون کتب بسیار مهمی از تراث اسلامی‌مان داریم اما مجبوریم محتاطانه عمل کرده و کتبی با حجم کمتر را منتشر کنیم. در کنار آنها سالانه یک یا دو عنوان کتب مهم ولی از لحاظ فروش زمان‌بر را نیز منتشر می‌کنیم.»
ممیزی کتب فلسفی
آسان‌تر یا سخت‌تر
سوال پایانی فرهیختگان درباره چگونگی ممیزی کتاب‌های فلسفی است. احمد طهوری در این‌باره اظهار می‌کند: «فلسفه گستره وسیعی دارد و طبیعتا ممیزی ارشاد نمی‌تواند تساهل بیشتری راجع به آن داشته باشد. در این حوزه نیز مانند حوزه‌های دیگر ممیزی اعمال می‌شود و فرق چندانی بین این حوزه و دیگر حوزه‌ها در زمینه ممیزی وجود ندارد.» نکته‌ای که در نظرگاه محمدحسین غفاری به‌گونه‌ای دیگر نگریسته می‌شود این است که: «در حوزه ممیزی حساس‌ترین موضوع بخش ادیان و ادبیات است و در حوزه فلسفه ما مشکل آن‌چنانی نداشته‌ایم. امکانش وجود دارد که در ممیزی به یک فرد خاص حساس باشند ولی به‌طور کلی مشکل چندانی وجود ندارد.» حرفهای سعید اردهالی در این باره نیز شنیدنی است. او می‌گوید: «فرقی وجود ندارد. برخی از ممیزان شرح صدر دارند و می‌دانند خواننده و مخاطب کیست و ایرادی نمی‌گیرند اما برخی متوجه این امور نیستند و کتاب را ناقص می‌کنند.»
ثبت نظر درباره این خبر
مرکز پخش:
تهران، خیابان انقلاب، خیابان منیری جاوید، کوچه مبین، شماره ۴.
تلفن: 66408640 - 66460099
دورنگار: 66486574
وب سایت: www.qoqnoosp.com
پست الکترونیکی: pakhsh@qoqnoos.ir
فروشگاه:
تهران، خیابان انقلاب، خیابان منیری جاوید، نبش بازارچه کتاب، پلاک 79.
