روزنامه شرق
* آقای اردبیلی در ابتدا بفرمایید نحوه آشنایی شما با این کتاب و نویسنده کتاب، میچیوکاکو، به چه صورت بود؟
فرزندم فارغ‌التحصیل دانشگاه پرینستون و مقیم آمریکاست. وی که آشنایی قبلی با مولف داشت این کتاب را برای مطالعه به من ارائه کرد.
* انگیزه شما از ترجمه این کتاب چه بود؟
وقتی که من کتاب را مطالعه کردم متوجه شدم که کتاب بسیار جالبی است و به جای آن که به گذشته‌ها نگاه کند توجه خود را مصروف آینده کرده است. مؤلف در این کتاب کوشیده است تا با روش علمی، جهان را در یکصد سال آینده به تصویر بکشد. عمده مطالب این کتاب نیز از متن مصاحبه‌ای که مؤلف با بیش از یکصد و پنجاه تن از برجسته‌ترین دانشمندان جهان در رشته‌های مختلف علمی انجام داده است، گردآوری شده‌اند که بسیاری از این دانشمندان درحوزه‌های مربوط به خود شناخته شده و در بعضی موارد برنده جایزه نوبل هستند. آقای کاکو از بزرگترین دانشمندان در حوزه فیزیک نظری هستند و تألیفات متعددی دارند که در بسیاری از دانشگاه‌های دنیا تدریس می‌شود اما متاسفانه در ایران چندان شناخته شده نیستند، لذا من تصمیم گرفتم با ترجمه کتاب هم ایشان را به جامعه علمی ایران معرفی کنم و هم دانش‌پژوهان جوان بتوانند با خواندن این کتاب به جنبه‌های مختلف علم و دستاوردهای شگفت‌انگیز آن در سال‌های بعد بیشتر آشنا شوند.
یکی از نکات جالب این کتاب این است که ابعاد جدیدی از جهان را، ورای آن چیزهایی که ما در زندگی روزمره خود با آنها آشناییم به ما معرفی می‌کند.
این کتاب همان طور که خوانندگان هم اطلاع دارند در سه زمینه ماده، حیات و هوش بحث می‌کند. ایشان کتاب‌های متعددی نوشته‌اند از جمله کتاب پس از اینشتین (که توسط یکی از مترجمان ترجمه و در شرف انتشار است) و تئوری میدان کوانتوم. ایشان در یکی از کتاب‌های خود به نام ابرفضا (که چند فصل از آن را هم ترجمه کردم) جنبه‌های ناشناخته دیگری از جهان که در ابتدا برای ما شگفت‌انگیز است را توصیف می‌کند. از جمله فضاهای مرتبه بالاتر از فضاهای چهاربعدی گرفته تا فضاهای ده بعدی و بیشتر آینده جهان را در چند میلیارد سال آینده مورد بررسی قرار می‌دهد. وی در این کتاب به تشریح جهان‌های موازی می‌پردازد و توضیح می‌دهد که چگونه می‌توان با استفاده از سیاه‌چاله‌ها به جهان‌های دیگر دسترسی پیدا کرد. البته ممکن است در نگاه اول این پیشگویی‌ها رویاها و خرافات دور از ذهن به نظر برسد که فقط در داستان‌های تخیلی روی می‌دهند اما با دقت بیشتر می‌توان دریافت که این‌ها مهم‌ترین موضوعاتی هستند که دانشمندان در حوزه‌های مختلف علم فیزیک با آن سر و کار دارند. از نکات جالب و برجسته شخصیت این فرد سعی و تلاش وافر و استعداد فوق‌العاده وی است. از جمله همان طور که در این کتاب هم اشاره شده کاکو در دوره دبیرستان هنگامی که در آزمایشگاه فیزیک مدرسه خود سرگرم کار بود توانست رد و نشانه‌هایی از ضد ماده را بیابد.
کاکو در این کتاب به مهم‌ترین دستاوردهای علمی بشر در حوزه‌های گوناگون می‌پردازد و آینده بشر را در سال 2025 یا 2100 مورد بررسی قرار می‌دهد.
* لازم است کمی هم در این مورد توضیح دهید که وی چگونه توانست به این پیش‌بینی‌ها دست یابد؟
همان طور که می‌دانید هیچ نظریه یا هیچ دانشی بدون مقدمه و آنی ایجاد نمی‌شود بلکه متکی به دانش‌های ماقبل خود است و دانشمندان به طور مداوم بر عمق و گستره دانش‌های پیش از خود می‌افزایند. فیزیک علمی نیست که یک شبه ایجاد شده باشد بلکه تاریخ پر فراز و نشیبی را پشت سر خود دارد. میچیو کاکو نیز با اندوخته زیادی که از تاریخ علم و نحوه پیشرفت آن دارد توانست پیش‌بینی‌هایی انجام دهد. همان طور که گفتم و در خود کتاب هم آمده است وی با بیش از یکصد و پنجاه تن از برجسته‌ترین دانشمندان جهان طی ده سال گفت و گو و مراوده کرده است و از نتایج این گفت و گوها برای پیش‌بینی مسیر احتمالی تحول در جهان دانش استفاده کرده است. به عبارت دیگر وی با استفاده از نحوه تکامل علم در سال‌های گذشته توانست پیشگویی‌هایی در مورد آینده علم، به ویژه کوانتوم، پزشکی مولکولی و ... انجام دهد و در این مورد اظهار نظر کند که آیا جهان در چند میلیارد سال آینده در یخ فشرده خواهد شد یا در آتش می‌سوزد؟ آیا جهان به انبساط مداوم و لاینقطع خود ادامه می‌دهد یا دوران انقباض و فشرده شدن را تجربه خواهد کرد.
* آیا می‌توانید کمی هم به پیشگویی‌های وی در مورد دستاوردهای آینده علم توضیح دهید؟
وی در این کتاب به تشریح ماهیت حیات پرداخته و ساختار رشته‌های DNA را توضیح می‌دهد و می‌گوید چگونه ژن‌ها در این ساختارها جای گرفته‌اند و چگونه این ژن‌ها می‌توانند عامل بیماری باشند، یا بیماری هایی مانند انواع سرطان‌ها را به وجود آورند و چگونه می‌توان با این گونه بیماری‌ها به مقابله برخاست یا داروهایی برای آنها تولید کرد، از جمله موارد مطرح شده در این کتاب است. در این کتاب در مورد آینده هوش مصنوعی هم صحبت شده است. همان طور که می‌دانید کامپیوترها و روبات‌ها در قسمت‌های مختلف زندگی ما رخنه کرد‌ه‌اند. هوش مصنوعی کم‌کم جانشین انسان می‌شود. این دستاوردها اگرچه منافع بسیاری برای انسان داشته است، عواقب هولِ‌انگیزی هم ممکن است در پی داشته باشد. روزگاری را تصور کنید که کامپیوترها جانشین انسان شوند. به هر حال وی پیش‌بینی می‌کند طی سالیان آینده رایانه بسیار پیشرفت خواهد کرد. از جمله این که برای اکتشاف‌های سیارات، روبات‌ها مامور انجام این کار خواهند بود.
