کتاب «تأملاتی در باب تأملات دکارت» شرحی بر اندیشه دکارت در کتاب «تأملات» اوست. نویسنده این اثر معتقد است پیش از نقد یک فلسفه باید به فهم کافی از آن رسید، زیرا نقد بدون درک صحیح، به فلسفه آسیب می‌رساند.\
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، سیدمصطفی شهرآیینی، نویسنده این اثر، عالم مدرن را مدیون اندیشه‌های فیلسوفانی نظیر «رنه دکارت» می‌داند، زیرا وی فلسفه را از حالت انتزاعی خارج کرد و به پویایی رساند. همچنین این نویسنده و مترجم معتقد است اندیشه دکارت و هم‌فکرانش به فلسفه معنا بخشید و آن را از بی‌ثمری رها ساخت.
نویسنده این اثر که فهم شخصی خود را نیز در تنظیم مطالب و برخی تحلیل‌ها به کار می‌بندد، می‌کوشد جایگاه روش را در تاملات دکارت نشان داده، تصویری که از دکارت در ایران وجود دارد را اصلاح کند.
به اعتقاد شهرآیینی، دکارت در جامعه دانشگاهی ایران بیشتر به عنوان اندیشمندی مابعدالطبیعی شناخته می‌شود که روش «شک» را در پیش گرفته است، در حالی که اندیشه او محرکی اثرگذار در پیشرفت علوم نوین بود. این کتاب بیشتر بر همین بخش از اندیشه او متمرکز می‌شود و از همین رو می‌توان آن را معرفی‌کننده وجهه تازه‌ای از فلسفه دکارتی دانست.
همچنین دکارت را هنگامی می‌توان به‌خوبی شناخت که اندیشه‌های فلسفی او در کنار دستاوردهای علمی‌اش به‌صورت موازی مطالعه شوند، زیرا این دو دارای ارتباطی عمیق در شکل‌بخشی یکدیگرند.
به اعتقاد رضا داوری اردکانی که نگارش مقدمه این اثر را بر عهده دارد، در سال‌های اخیر تعداد کتاب‌های فلسفه افزایش یافته است، اما هنوز به اندازه کافی کتاب فلسفه در زبان فارسی وجود ندارد و آن چه هست، بیشتر شرح و گزارش است تا نقد و نقادی.
وی برخی مقالات جدلی و سفسطی که در رد و نفی بعضی آرای فلسفی و فلسفه‌ها نوشته شده‌اند را جزو فلسفه به شمار نمی‌آورد، اما این کتاب را شرح روشن و زنده‌ای از دکارت معرفی می‌کند.
در این کتاب نقادی فلسفه کانت به چشم نمی‌خورد، چراکه شهرآیینی معتقد است پیش از نقد یک فلسفه باید به فهم کافی از آن رسید، زیرا اگر پیش از درک صحیح فلسفه آن را نقد کنیم، به فلسفه آسیب رسانده‌ایم.
کتاب «تأملات» دکارت از جمله آثار مهم تاریخ فلسفه به شمار می‌آید و به اعتقاد کارشناسان این کتاب از زمان دکارت تاکنون همواره مورد نظر فلاسفه بوده است.
در واقع، تمام فلسفه جدید تا قرن بیستم بسط فلسفه دکارت محسوب می‌شود و فسلفه جدید بر مبنای «کوگیتو»ی دکارت بنا شد و نیز با نقد کوگیتو و خودآگاهی بود که نقد فلسفه آغاز شد.
نویسنده علاوه بر منبع فارسی «گفتار در روش» ترجمه محمدعلی فروغی از 10 کتاب جدید و اصلی به زبان انگلیسی درباره روش‌شناسی دکارت یا تفسیر روشی کتاب «تأملات» استفاده کرده است.
این نوشتار شامل شش بخش (تأمل) است که در آن نویسنده به موضوعات مختلف پرداخت که از آن جمله می‌توان به روش تحلیل و روش ترکیب، شک‌های فرضی یا افراطی، ماهیت «من» در مقام شیء اندیشنده، برهان بر تمایز حقیقی نفس و بدن و همچنین گذار از دوگانه‌انگاری به سه‌گانه‌انگاری اشاره کرد
چاپ نخست کتاب «تأملاتی در باب تأملات دکارت»در شمارگان 1650 نسخه، 333 صفحه و بهای 65000 ریال از سوی انتشارات ققنوس منتشر شد.
