ویژه نامه نوروز86
کتاب حاضر چنان که از نامش پیداست، سیری د رتاریخ اندیشه ها دارد.
برلین در اینجا از دنیایی آرمانی می گوید و افول اندیشه های آرمانشهر گرایانه در غرب، گاه گریزی می زند به آرای جامباتیستا ویکو و ژوزف دومستر وگاهی نیز نسبیت گرایی ادعا شده در اندیشه اروپایی سده هجدهم را واکاوی می کند، اما مگر کسی چون برلین می تواند از همه بگوید و از تقدیس اراده رمانتیک و ترکه خمیده سخن به زبان نیاوزد.
برلین، سرآغاز کتاب را با این سخن کانت مزین کرده است: "سرشت تلخ بشر هزگز میوه ای شیرین به بار نمی آورد". البته برلین این ترجمه را همیشه به آر.جی . کالینگوود نسبت داده، اگر چه در ترجمه او دخل و تصرف رده است. چرا که کالینگوود در جایی می نویسد:"ازطبع سرکش بشر هیچ چیز صاف و بی غشی پدید نمی آید". اما کانت چه گفته بود که ترجمه سخنش این همه بر دل برلین نشسته بود. او گفته بود:"از الوار تاب خورده بشریت هیچ چیز کاملا صافی نمی توان ساخت".
باری، این سخن کانت چه داشت که برلین را چنین شیفته خود کرد تا اینکه بنویسد:" از دید من دو عامل بیش از عوامل دیگر، تاریخ بشر را در این سده شکل داده اند. یکی پیشرفت علوم طبیعی و فناوری است که بی تردید بزرگترین جریان موفقیت آمیز عصر ما بوده است و از همه سو توجهی بسیار و روز افزون نسبت به آن نشان داده اند عامل دیگر بی شک عبارت از توفان های عظیم ایدئولوژیک است که عملا زندگی کلان انسان ها را دگرگون کرده اند. انقلاب روسیه و پیامدآن استبدادهای مطلقه در هر دو جناح چپ و راست و طغیان ملی گرایی، نژادپرستی و در جاهایی هم بروز تعصب دینی که جالب است بدانیم هیچ یک از تیزبین ترین اندیشمندان اجتماعی سده نوزدهم هم آن را پیش بینی نکرده بود.
آیا همین مختصر کافی نیست که زمستان 85، بهار برلین خوانان باشد.
