..............................
خبرگزاری ایلنا
پنجشنبه 16 شهریور 1402
..............................
به گزارش خبرنگار ایلنا، کتاب «پایان ناخرسندی؛ ژاک لکان و ظهور جامعه لذت» نوشته تا مک گوان نویسنده با ترجمه امیر علی علیمحمدی و نازنین شهبازی به همت انتشارات ققنوس در تیراژ ۱۱۰۰ نسخه منتشر و روانه بازار شده است.
مک گوان نویسنده این کتاب در واکاوی ظهور فرمان اجتماعی به لذت بردن، اثر خود را بر دستگاه فکری نظریهپردازان و متفکرانی چون ژاک لکان، اسلاوی ژیژک و یوان کوپیک بنا میگذارد و نتیجه میگیرد که ما در میانه دگرگونی گستردهای هستیم، یعنی گذر از جامعهای مبتنی بر بازداری که در آن فرد نمیتواند هر کاری که او را خشنود میسازد انجام دهد، به جامعهای مبتنی بر لذت.
مک گوان در این اثر بسیاری از ملالتهای اجتماعی فرهنگ معاصر آمریکایی را به عنوان سمپتومهای این دگرگونی شناسایی میکند: احساس انفصال، افزایش پرخاشگری و خشونت، بدبینی فراگیر، بیتفاوتی سیاسی، رفتار غیرمدنی و فقدان معنی. او حین بحث در باب این موضوعات مختلف، به بررسی انتقادی قلمروهای گوناگون از قبیل فیلم، سیاست، ادبیات، فرهنگ عامه و زندگی روزمره میپردازد.
نویسنده کتاب در مقدمهای که بر ترجمه فارسی این اثر نگاشته، آورده است:
مرثیه محوری کتاب پایان ناخرسندی بر تضعیف روزافزون حوزه عمومی متمرکز است حوزهای که در آن تعامل سوژهها با یکدیگر برای پیشبرد منفعت فردی نیست زیرا منفعت جمعی برای عملکرد نظم اجتماعی اساسی است بدون یک دنیای عمومی در فضای شخصی، منافع به حاشیه رانده میشوند و قدرت خود را از دست میدهند، و جامعه رنگ هابزی به خود میگیرد. تعاملها به طور روزافزون پرخاشگرانه میشوند یک حوزه عمومی برساخته در جامعه بنیانی را برای جامعه خواهی فراهم میکند که جامعه در غیر این صورت فاقد آن بود. این بنیان به مثابه میانجی میان تصادمهای خشن منافع شخصی با یکدیگر عمل میکند و برای سوژگی فضای تنفس به وجود میآورد، فضایی که فرد میتواند بدون تهدید همیشه حاضر دیگری در آن سیر کند. عقبنشینی گسترده به حریم خصوصی با این نقصان فضای عمومی متناظر است رویگردانی از امر عمومی پاسخی است آشکار به الزام به لذت بردن بدون محدودیت هرگونه حیات عمومی به نوعی تخطی ماهوی از فرمان به لذت بردن بدل میشود و بنابراین برای سوژه معاصر تحمل ناپذیر است در حالی که قلمرو خصوصی به مثابه پایگاهی ظاهر میشود که فرد میتواند بدون هیچ گونه محدودیتی لذت ببرد.
لذت به حد و حدودی وابسته است به همین دلیل فرمانبرداری از فرمان به لذت بردن بدون محدودیت ماهیتاً ناممکن است. لذت در الزام به کسب چیزی بیشتر یافت نمیشود، بلکه در پافشاری بر مقدار کمتر است. امکان لذت مفرط را حد و حدود نه با فراهم کردن خطی برای زیر پا گذاشتن بلکه با ایجاد میدانی میسر میکند که مردم در آن میتوانند افراط کنند. فرد از طریق ورود به دنیای عمومی با حد و حدودی آشکار مواجه میشود که آنها را در قلمرو خصوصی نمییابد، اما این حد و حدود فضایی را برای لذت به وجود میآورد. اشتباه بزرگ جامعه لذت فرمایشی در پروراندن این عقیده است که فرد میتواند به طور خصوصی بدون هر گونه ارتباط با امر عمومی و بدون واسطه لذت ببرد گوشی هوشمند به عنوان یک دستگاه این فلسفه اشتباه را ترویج میکند و هم دروغ بودن آن را آشکار میکند. فرد گوشی هوشمند خود را در آسانسور چک میکند تا از حریم خصوصیای بگریزد که امر عمومی نمیتواند بدان دست یابد.