چطور با وسایل اضافه خداحافظی کنیم؟ | هنر دور انداختن چیزها و زندگی مینی‌مالیستی نویسنده ژاپنی 1400/3/23

همشهری آنلاین - روناک حسینی: «تایلر دِردن» فیلم باشگاه مشت‌زنی با بازی برد پیت را به یاد بیاورید که خطاب به روای با بازی اداورد نورتون می‌گوید: «تو شغلت نیستی. پولی که تو حساب بانکیت داری نیستی. ماشینی که سوار می‌شی نیستی. محتویات کیف پولت نیستی. تو لباس‌های لعنتی که می‌پوشی نیستی.» فومیو ساساکی، در کتاب «در باب زندگی مینی‌مالیستی؛ خداحافظ وسایل اضافه» با بازگشت به مینی‌مالیسم ژاپنی قصد دارد ما را به چنین درکی از چیزها برساند. 

ساساکی با شرح حال خودش شروع می‌کند. او برای ما می‌گوید که چطور پیش از روی آوردن به زندگی مینی‌مالیستی، زندگی‌اش به عنوان یک ماکسیمالیست، شلوغ، درهم‌ و برهم و پر از حسادت، حسرت و نارضایتی بود. کمد لباس شلوغ، کتاب‌هایی که از ظرفیت کتابخانه بیشتر بودند، گیتار و آمپلی‌فایری که گوشه‌ای فقط خاک می‌خوردند، دوربین و وسایل عتیقه و خیلی چیزهای دیگر، خانه ساساکی را اشغال کرده بودند و او مدام در حسرت داشتن چیزهای بیشتری بود که نداشت. او جرات نداشت چیزی را دور بیندازد یا از هیچ‌کدام از وسایلش بگذرد و از همه ناکامی‌ها به نوشیدن مشروبات الکلی پناه برده بود. او معتقد است که زندگی مینی‌مالیستی نجاتش داده است؛ یعنی همان دور ریختن وسایل اضافه و نگه داشتن ضروریات. 

نویسنده معتقد است تعریف دقیقی از یک فرد مینی‌مالیست نمی‌توان ارائه داد، اما تعریف خودش از فرد مینی‌مالیست کسی است که دقیقا می‌داند چه چیزی واقعا برای زندگیش ضروری است و به خاطر چیزهایی که واقعا برایش مهم‌اند از میزان تعلقات مادیش می‌کاهد. از نظر او مینی‌مالیسم هدف نیست، بلکه راهکاری است تا افراد چیزهایی را بیابند که حقیقتا برایشان مهم است و مقدمه‌ای است برای ساختن داستان منحصر به فرد خود. 

مینی‌مالیسم ظاهرا در فرهنگ ژاپن سابقه‌ای دور و دراز دارد و پیش از صنعتی شدن، این سبک زندگی نوعی فرهنگ عمومی به حساب می‌آمد. اما به گفته ساساکی آنچه در دهه ۲۰۱۰ باعث شد دوباره نظر مردم به مینی‌مالیسم جلب شود، یکی زلزله بزرگ شرق ژاپن، دیگری گسترش خدمات عمومی و پیشرفت تکنولوژی که باعث شد بتوان نسبت به گذشته با متعلقات کمتری زندگی کرد و در آخر فوران اطلاعات و داده‌ها بود. 

نویسنده برای شرح سبک زندگی‌اش، بعد از صحبت درباره چند و چون مینی‌مالیسم، به سراغ این پرسش می‌رود که اصلا ما چرا به جمع کردن وسایل زیاد تمایل داریم. بعد به سراغ پنجاه و پنج راهکار مفید برای حداحافطی با وسایل می‌رود که البته به کار کسانی می‌آید که در دو فصل قبل، برای رفتن به سمت زندگی مینی‌مالیستی قانع شده‌اند. در فصل بعدی، او درباره ۱۲ عادتی می‌گوید که بعد از دل کندن از وسایل اضافه در او تغییر کرده‌اند. اینکه وقت بیشتری دارد، احساس آزادی بیشتری می‌کند، نگران نیست که دیگران درباره‌اش چه فکری می‌کنند سالم‌تر و ایمن‌تر است، پول پس‌انداز می‌کند و به محیط زیست اهمیت بیشتری ‌می‌دهد، روابط بین‌فردی عمیق‌تری دارد و ... . 

در آخر، فومیو ساساکی که با سه پیراهن، چهار شلوار، چهار جفت جوراب و متعلقات مادی اندک دیگر در آپارتمانی کوچک در توکیو زندگی می‌کند، به ما می‌گوید که باید یاد بگیریم «احساس» شادمانی کنیم به جای آنکه به دنبال چیزهایی برای شادمان «شدن» بگردیم. و این را از درس‌های مینی‌مالیسم برای خودش می‌داند. او معتقد است اگر کسی درس‌های مینی‌مالیسم را بیاموزد، دیگر نیازی نیست مینی‌مالیست شود. و خودش هم تا زمانی که به درس‌های مهمی که مینی‌مالیسم به او آموخته توجه کند، حتی آزاد است چیزهای بیشتری بخرد. چرا که از نظر او مینی‌مالیسم هدف نیست، بلکه روش است. 

کتاب «در باب زندگی مینی‌مالیستی؛ خداحافظ وسایل اضافه» با عنوان اصلی «Goodbye Things; On minimalist Living» را شبنم سمیعیان ترجمه و نشر ققنوس در ۲۳۰ صفحه منتشر کرده است.